Kitaplar » Su Ürünleri Yetiştiriciliği » Kaplumbağa Yetiştiriciliği

Alt:Malezya Bornea da Selingn adasında deniz kaplumbağalarının deniz kıtısına bırakmış oldukları yumurtalar toplanarak bu konuda hazırlanmış özel yerlere alınarak emniyetli şekilde çıkmaları sağlanmaktadır. her kafese 200 yumurta konulduğu kaydedilmektedir.

     Asya ülkelerinde yumuşak kabuklu deniz kaplumbağası (Trionyx sinensis japanicus) yetiştiriciliğinin kaplumbağa eti talebini karşılamada yararlı olabileceği fakat yetiştiricilik konusunda halen bazı problemler olduğu bildirilmektedir. Yumuşak kabuklu kaplumbağa yetiştiriciliği uygulamada yer bulmuş olmakla beraber, sert kabuklu kaplumbağa yetiştiriciliği üzerinde uygulama bulunmamaktadır.çünkü sert kabuk yapımı uzun süre aldığından bu tür kaplumbağalarda gelişme az olmaktadır.

     Örnek olması amacıyla kısaca ABD lerinde yetiştiriciliği yapılan kırmızı kulaklı kaplumbağa yetiştiriciliği üzerinde kısa bir özet aşağıda sunulmuş bulunmaktadır.

     KIRMIZI  KULAKLI  KAPLUMBAĞA YETİŞTİRİCİLİĞİ: Kırmızı kulaklı kaplumbağalada cinsel olgunluk yaşı 4-5 olup bu yaşta dişilerin kabuk boyu 15-18 cm. dir. Çiftleşme öncesi dişi ve erkek bir çeşit dans hareketlerinde bulunur. Çiftleşme 15 dakika kadar sürer. Yetiştirmede 150 litrelik tanklar kullanılır. Su ılık olmalıdır. Fakat su yüksekliğinin 15' cm yi aşmaması ve suyun çok temiz olması gerekir. Çiftleşmeden sonra dişiler ayrılır. Bu dönemde dişileriri ortam ılık olmasına rağmen yem almadıkları görülür. Yumurtlama dönemi yaklaşınca kaplumbağalar tankın bir tarafında en az 10 cm yüksekliğinde toprak bulunan diğer bir tanka alınırlar. Yumurtlama çiftleşmeden iki ay sonra olur. Eğer yumurtlayacak iyi bir ortam bulamazlar ise yumurtlamayı geciktirebilirler. Son iki hafta dişileriri yumurtlamak için iyi bir yer bulmaya çalıştıkları gözlenir. Nereye yumurtladıklarını gözlernekte yarar vardır. 2 ile 20 arası yumurta bırakırlar.

     Bazı üreticiler yumurtaları oldukları yerde bırakırlar. Eğer yumurtalardan biri kırılırsa bu mantarlaşmaya yol açar ve diğer yumurtalarında zayi olmasına neden olabilir. Bazı üreticiler yumurtaları toplayarak özel olarak hazırladıkları kuluçka kutularına alırlar. Genel olarak bu kutular plastiktir. İyice yıkanır ve dezenfekte edilmelidirler. Kutu üzerinde 10-15 kadar 2-3 cm genişliğinde delik açılarak kutunun havalanması kolaylaştırılır. Dip kısmına iri kum serilir.

     Yumurtalar bu kutuya dikkatle taşınmalı ve yumurtalar annenin yumurtladığı şekilde yerleştirilmelidir. Bu amaçla yumurta alınırken üst kısmına kalemle ufak bir işaret konulur ve yumurta aynı şekilde yeni yuvasına yerleştirilir. Yumurtalardan yavru çıkışı 80-85 gün sürer. Yumurtadan çıkan yavrular yaklaşık 100 litrelik tanklara 12 şer adet yerleştirilir. Tankın bir tarafı kum zemin diğer tarafına ise biraz su konulur. Yavruların beslenmesinde kıyılmış solucan veya tubifex kurdu kullanılır. Bu dönemde su çok temiz tutulmalı ve fitre edilmelidir. Eğer filtre edilmiyor ise iki günde bir su değiştirilir.

     Kaplumbağalar ancak su içerisinde iken yiyecek yutabilirler. Bu nedenle ağzına yemi alan kaplumbağa suya gider ve yemini yutar. Bu durum tanktaki suyun çok çabuk kirlenmesine neden olabilir.
 
     Kaplumbağalara yem olarak pek çok besin verilebilir. Solucan, çekirge, çeşitli doğal böcekler, alabalık ve yayın artıkları, yapay yemler, tavuk atıkları gibi çok çeşitli yem kullanıldığı belirtilmektedir.

     Son yıllarda yapay yem kullanırnı da artmış bulunmaktadır. Kullanılan yemlerin alabalık besisinde kullanılan yemlere yakın değerler içerdiği kaydedilmektedir. ABDinde evlerde akvaryumlarda çok çeşitli kaplumbağa türleri barındırılır. Bu konuda yapılan önemli bir öneri evde bir süre baktıktan sonra vazgeçenlerin kaplumbağaları doğaya bırakmamaları ve bunun çok kötü sonuçlar verebilecek hastalık veya biyolojik kirlenmelere neden olabileceği kaydedilmektedir Çünkü bir su kaynağına o bölgede bulunmayan yeni bir türün bilinçsizce bırakılması gelecek için büyük sorunlar yaratabilir. Bu konuda başvurulacak kuruluşlar hakkında bilgi verilmektedir. Ülkemizde de bu konuda çok duyarlı olunması gerektiği unutulmamalıdır.

     CAYMAN  ADASINDA  KAPLUMBAĞA YETİŞTİRİCİLİĞİ: Orta Amerikanın doğu kısımlarında ve Atlas Okyanusundaki Cayman adalarında kaplumbağa yetiştiriciliği konusunda başarılı uygulamalar olduğu kaydedilmektedir. Bu adada yeşil deniz kaplumbağa sı (Chelonia mydas) yetiştiriciliği yapılmakta ve küçük yavruları bir pet hayvanı olarak pazarlanır iken büyükleri et için kullanılmaktadır. Bu kaplumbağaların orta çağlarda çok önemli olduğu ve uzun seyahatlara çıkan gemilerin uzun sure su dışında yaşayabilen bu kaplumbağaları tekneye alarak taze et olarak değerlendirdikleri hikaye edilmektedir. Eti çok lezzetli olan bu kaplumbağaların doğada avcılıkları azalınca yetiştirme çalışmalarına girişiimiş ve başarılı uygulamalara ulaşılmıştır. Bu işletme ada için bir turist merkezi haline gelmiş ve yılda 300 bin dolayında turist ziyareti olduğu kaydedilmektedir. Önce bir özel kuruluş tarafından işletilen üretimhane daha sonra ada idaresince işletilmeye başlanmış ve yılda 50 ton dolayında et üretimi yanında 30 bin dolayında yavrunun üretilerek doğal kaynakları zenginleştirme amacı ile denizlere bırakıldığı bildirilmiştir

     B-TATLI SU KAPLUMBAĞASI YETİŞTİRİCİLİĞİ Deniz kaplumbağası yetiştiriciliği yanında bazı tatlı su kaplumbağaları üzerinde de yetiştiricilik çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmaların ABD'nde 1904, Japonya'da ise 1929 yılnda başladığı kaydedilmektedir. Hatta 1875 yılında Japonya'da bir yetiştincinin tatlı su kaplumbağası yetiştirdiği ve başarılı olduğu kaydı vardır. Yumuşak kabuklu kaplumbağa (Trionyx sinensis) yetiştiriciliği de bu hayvanın çok lezzetli Kabul edilen eti nedeniyle oldukça yaygınlaşmış bulunmaktadır. Bu konuda bir işletmeden çekilmiş olan resimler aşağıda sunulmuş bulunmaktadır. Resimlerde görüleceği gibi bu türün yetiştiriciliği de başarı ile uygulanmaktadır

     Tatlı su kaplumbağası yetiştiriciliğinde damızlık kaplumbağalar 30 ile 1000 m2 arasındaki havuzlarda tutulur. Bu havuzların derinliğinin 1-1.4 m arasında değiştiği bildirilmektedir. Yetiştirme yerlerinin bir kanal ve dere kenarında olması ve havuzlarda bulunan suyun devamlı olarak degiştirilmesi gerekir. Havuz kenarları dik olarak beton veya başka bir malzemeden yapılması önerilmektedir. Havuz diplerirıirı çamur olması hayvanların kışlamaları bakımından gerekli görülmektedir.

     Yumurtlama zamanı nisan ile ağustos arasındadır.Üretim için bir erkeğe bir ile beş arası dişi hesabıyla stoklama yapılması önerilmektedir. Yabancı canlılar tarafından yavruların yenilmemesi için önlemler alınması yararlı olur. Dişiler bir sezonda 3-5 defa yumurta verebilir ve her defasında yaptıkları yuvalara 6 ile 50 arasında yumurta bırakırlar. Yumurta sayısı tür ve bireylerin iriliğine göre değişebilir. Bir çok işletmede yumurtlamadan sonra yumurtalar yetiştirici tarafından toplanır ve kontrollu bir ortamda yavruların yumurtadan çıkması sağlanır. Böylece yumurta zayiatı önlenmiş olur. Yumurtalardan yavru çıkışı 50-90 gün sürebilir. 300C 50 gün sürdüğü kaydedilmektedir. Yaşama gücü uygun koşullarda 0/080-90 olabilir.

     Yumurtadan çıkan yavrular zemini beton olan yetiştirme yerlerine alınırlar. Yavrular 3-4 gr ağırlık ve 2.5-3 cm uzunluktadır. Ilk 2-3 ayda %10-15 zayiat verilebilir. Ilk yaştan sonra ölüm oranı oldukça azalır

     Yetiştirmede 22-24oC sıcaklığı olan kontrollu seralarda doğal büyümeye oranla iki misli canlı ağırlık kazanılır. Iki yıllık bir besi sonu terrapin kaplumbağalarının satılabilecek 15 cm'ye ulaştıkları bildirilmektedir. Yumuşak kabuklu ve terrapin kaplumbağaları için gerekli görülen su alanının aşağıdaki şekilde olması önerilmektedir.

     YEMLEME: Kaplumbağa yetiştiriciliğinde genel olarak ilk kullanılan yemler balıkhane ve  mezbaha artıkları ile kırık yumurtalar olmuştur. Son yıllarda bu amaçla hazırlanmış yapay yemler kullanılmaktadır. Genç bireyler için canlı ağırlığın %3-5'i erişkin bireyler için %l'i oranında yapay yem verilmesi önerilmektedir. Yemin canlı ağırlığa dönüşmesi 1/2 oranındadır.

     ABD'nde yılda 10 cm boya ulaşmış milyonlarca kaplumbağanın Avrupa ülkelerine ihraç edildiği bildirilmektedir. Bu kaplumbağaların bir çoğu evlerde süs için tutulmaktadır. Bu durum ülkemizde yapılacak bir yetiştiriciliğin Avrupa'ya ihraç şansının var olduğunu göstermektedir.

     Yemeklik olarak kullanılan yumuşak kabuklu ve terrapin kaplumbağa yetiştirme sektörünün bazı yıllarda doğadan yakalanan bireylerin artması durumunda zarar görebildiği bildirilmektedir. Japonya'da yılda 500 ton tatlı su kaplumbağası etinin pazarlandığı ve kg fiyatının 9$ olduğu bildirilmektedir.

     EKONOMİ: ABD'nde yapılan bir çalışmada her yıl 5000 adet deniz kaplumbağa sı üreten bir işletmede, 146.000 kg canlı ağırlık kazanıldığı ve bu üretimden 14.500 kg filato et, 19.000 kg parça et, 6.800 kg çorbalık , 4000 adet deri, 8.600 kg kaplumbağa yağı, 545 kg normal kabuk ve 2.000 adet parlatılmış kabuk üretildiği ve bu ürünlerin satılmasından yaklaşık 800.000 dolar gelir elde edildiği hesaplanmıştır. Bu çalışmadan yıllık net karın ise 200.000 dolar dolayında olduğu kaydedilmiştir.

Ülkemizde de kaplumbağa yetiştiriciliği konusunda başarılı uygulamalar yapılamkta ve Prof. Dr. Ertan Taşkavak akvaryum meraklıları için kaplumbağa yetiştirmektedeir. Resimlerde Testudo türü kaplumbağalardan yavru üretim çalışmaları izlenmektedir. resimlerde sıra ile çiftlik, kuluçkaya alınan yumurtalar, yumurtadan çıkmakta olan yavrular ve iri bireyler görülmektedir,

Alt : İşletmede kültüre alınan Emys orbicularis türü su kaplumbağaları izlenmektedir.

     SONUÇ: Kaplumbağa yetiştiriciliği diğer su ürünleri yetiştiriciliği arasında nisbeten yeni bir konudur. Hele ülkemiz açısından bilinmeyen bir konudur. Yakın yıllarda da bu konuda bir yetiştiticiliğin ele alınmaması da doğaldır. Fakat ulaşım ve iletişimin çok geliştiği yeni dünya ortamında başka bir ülkede de olsa para getirecek her hangi bir çalışmanın ele alınması da olasıdır. Örneğin sadece hobi için bile yapılacak bir yetiştiriciliğin kolayca pazar buIabileceği anlaşılmaktadır. Deniz kaplumbağası yetiştiriciliğinde gelişmenin ağır olması yetiştiricilik açısından önemli bir engelolarak görülmektedir. Fakat Türkiye sahillerine bırakılan kaplumbağa yumurtalarının toplanarak insan eli altında kuluçkaya alınması ve emniyetli bir şekilde yavru elde edildikten sonra denize bırakma çalışmalarının ele alınması umarım ileride ele alınabilecek çalışmalardandır Diğer tatlı su kaplumbağa yetiştiriciliğinde ise elde bulunan bilgiler
daha iyi durumdadır.
 

Tarlı su kaplumbağası üretim çalışmaları (Trionix sinensis) . Bu türün et kalitesinin çok üstün olduğu bildirilmekte ve buna bağlı olarak yetiştiriciliğinin ilgi çektiği kaydedilmektedir.