|
 |
Kitaplar » akvaryum tekniği » Akvaryumun ısıtılması
AKVARYUMUN ISITILMASI
Akvaryum balığı yetiştiriciliğinde en önemli konulardan biridir.Isıtma düzeninde meydana gelecek ve fark edilmeyecek hatalar sonucu balıklar büyük zarar görebilir. bazen de kaybedilebilir. Ancak iyi düzenlenmiş bir ısı ortamında balıklar rahat bir yaşama ortamı bulabilirler. Genel olarak tropikal balıklar için eğer elinizde bulunan balıklara göre özel bir su sıcaklığı bilgisi yok ise yapacağınız en iyi iş akvaryum sıcaklığını 23-27° arası bir düzeye ayarlamak olacaktır. Çünkü bu sıcaklık sınırları'tropikal akvaryum balıklarının % 90'ı için ideal sayılabilecek bir sıcaklık ortamı oluşturur. Pek çok tropikal akvaryum balığı bazen 7 dereceye kadar düşük sıcaklıklara bile kısa bir süre için dayanabilirler. En yüksek sıcaklık obırak ise 350'ye kadar da yaşıyabilirler. 20 derece sıcaklıkta ise aylarca canlı olarak kalabilirler. Fakat bu durum ekvatorda yaşıyan bir insanın kutuplara götürülerek yaşamaya zorlanılması gibi can sıkıcı olacak ve balıkların iyi bir yaşam ortamı bulamamaları nedeniyle verim ve güzelliklerinin azalmasına neden olacaktır. Ayrıca kuvvetlerini ve canlılıklarını kaybedeceklerdir. Bu arada belirtmek gerekir ki su sıcaklığı arttıkça su içerisindeki erimiş oksijen miktan düşer. Bu nedenle su sıcaklığı arttıkça havalandırma konusuna da önemle eğilmek gerekecektir. Fakat hemen belirtelim ki çok kalabalık olmayan akvaryumlarda elektrik kesilmesi nedeni İle 4-5 saat hava verilememesi balıklara çok büyük zarar vermez. Ülkemizde bu durum bu kitabın yazıldığı 1980 li yıllarda bazen sık sık olduğundan fazla endişelenmemek lazımdır.
Isıtmada önemli konulardan biri de akvaryumun her yanının eşit şekilde ısıtılmasını sağlamaktır. Bunun için ısıtıcıyı akvaryumun dip kısmına yerleştirmelisiniz. Hatta akvaryumun dip kısmının geniş bir görünüş vermesi için eğimli şekilde dip kısma kum veya çakıl yerleştirilir ise ısıtıcı en çukur olan yere konulmalıdır. Böylece ısınan suyun üste yükselmesi ayrıca hava ve balıkların hareketi ile sıcaklık her yere dağılmış olacaktır;
Akvaryumun bulunduğu oda içerisindeki ısı koşulları da ısıtmayı önemli derecede etkiler. Kaloriferli salonlarda bile gece yarısı kaloriferlerin söndürülmesi nedeni ile ısı değişiklikleri olabilir. Bu nedenle kullanılacak ısıtıcı düzeninin gücü en soğuk zamanda bile akvaryumda 23-27° sıcaklık sağlıyacak güçte olması temel prensip olmalıdır. Bir akvaryurnun başarılı şekilde ısıtılabilmesi için akvaryumun su kapasitesine göre kullanılabilecek ısıtıcı güçlerinin aşağıdaki şekilde olması önerilebilir. Fakat bu öneri ancak iyi bir termostat kullanıldığında geçerli olacaktır.
40- 50 litre 75 watt 60-75 Litre 75 -100 watt 75-100 Litre 100-150 Watt
Ülkemizde imal edilen bazı kötü yapılı termostat1ar nedeni ile zaman zaman meydana gelen bir arıza sonucu küçük boyutlu akvaryumlardaki balıkların hastalaranak öldüğünü gören amatörlerin termostat kullanmaktan kaçındıkları görülür. Bu gibi kişiler sadece ısıtıcı kullanmayı yeğ tutarlar. Bu gibi termostat kullanmak istemeyelerin sadece bir ısıtıcı ile akvaryumlarmı ısıtmak isterler ise 1 litre su için 1 watt hesabı ile. ısıncı kullanmaları önerilebilir. Örneğin 25. litrelik bir akvaryum için 25 wattlık, 50 litrelik su hacmi için 50 wattlık bir ısıtcı kullanılması düşünülebilir. Ülkemizde 10- 15-25-40-60-75-100 ve 150 Wattlık ısıncılar imal edilmektedir. Fakat bu tür ısıtmanın en tehlikeli yani oda sıcaklığının artması ile akvaryum ısısınında yükselmesidir. Bazı meraklılar, akvaryum kapağını aralıyarak bu durumu ayarladıklarını belirtirler isede uygun değildir. İyi vasıflı bir termostat kullanmak yinede en doğrusu olacaktır.
Büyük akvaryumlarda büyük güçlü 1 tek ısıtıcı yerine küçük güçlü 2 adet ısıncı kullanılması daha yararlıdır. Bu ısı dağılımı bakımından daha iyi sonuç verir ve daha az elektrik enerjisi sarfına neden olur.
Akvaryumlarda gereğinden daha güçlü ısıtıcı kullanmak termostat üze-
rine fazla yük bimesine bunun sonucunda çabuk bozulmasına ve beklen- medik bir anda arıza yaparak balıklarınızın haşlanarak ölmesine neden olabilir. Bu nedenle gereğinden güçlü ısıtıcı kullanmak doğru değildir. Değerli balık yetiştiren bazı kişiler akvaryumlarında 2 adet termostatlı 2 ısıtıcı kullanırlar. Böylece ısıtıcı ve termostata daha az yük binmesini sağlayarak akvaryumlarını emniyet altma alırl
ISITICI VE TERMOSTAT NASIL YERLEŞTIRİLİR?
Ülkemiz piyasasında 2 çeşit termostat satılmaktadır. Bunlardan bir çe-
şidi üstten ayarlamalı, diğeri ise içten ayarlamalıdır. Özellikle amatörler için biz dıştan ayarlamalı termostat almalarını önereceğiz. Çünkü içten ayarlı termostatlar sık sık arıza yapmakta ve istenmiyen durumlar yarata- bilmektedir. Fakat ayar yapmasını bilmeyenler ve Lepistes gibi dayanıklı balık bakacaklar için iyi kalitede olmak üzere içten ayarlı termostatlarda önerilebilir. Isıncı ve termostadın ayarı oldukça önemlidir. Şimdi bu işlemin nasıl
yapılacağını maddeler halinde kısaca açıklamaya çalışalım. - Önce ısıtıcıyı akvaryurnun dibine yakın yerleştiriniz,
- Termostadı üst kısmi suya girmeyecek şekildeakvaryumun kenarına
asınız. - Isıtıcının fişini termostadın fişine takınız.
- Termostadın fişini pirize takımı. - Bir derece ile suyun sıcaklığını ölçünüz,
Diyelim ki suyun sıcaklığı 21 derecegeldi ama bu sıcaklığının devamlı
26 derece olmasını istiyorsunuz. Bu durumda termostadınüst kısmındaki vidayı sıkıştırarak devamlı olarak ısıncının çalışmasını sağlayınız. Zaten ısı- tıcının iç kısmında ışık yanması ısıtıcının, termostatta ışık yanması ise ter- mostadın çalıştığını gösterir. Böylece suyun 26 CO'ye ulaşmasına kadar bekleyiniz. Şimdi yapılacak iş termostadın vidasını ters çevirerek cereyanı kesen duyarlılığa getirmektir. Öyle bir nokta bulmalısınız ki suyun sıcaklığı 240-25° dereceye düşünce hemen termostat açılmalı. Bu şu şekilde anla- şılır. Öylekitermostat vidası iyi ayarlanmış ise (26° sıcaklıkta) parmağınız ile termostada çok hafif bir fiske vurduğunuzda ısıtıcının lambası, bunun arkasından hemen bir vuruş yaptığınızda termostadın lambasının yanması ayarlamanın iyi şekilde yapılmış olduğunu açıklayacaktır. Bundan sonra duyarlı bir şekilde çalışmasına devam edecektir. Akvaryumdaki suyun sıcaklığı için kullanılan ısıtıcı termostat ve ter-
mometreler genelolarak akvaryumun iç görünüşünü bozan malzemelerdir. Bu nedenle mümkün olduğunca akvaryum içinde az görülebilen yerlere giz- lenmelerinde yarar vardır. Örneğin ısıtıcı taşların arkasına gizlenebilir. Ter- mostat tam arka köşeye, termemetre de yan tarafta önden görülmeyecek şekilde ön köşeye yakın konabilir. Akvaryumun iç dekorunda da bunların gizli kalmasına çalışilır. Isıtıcılar plastik tutucular ile istenilen cam yüzeyine kolayca tutturulabilirler. Günümüzde tüın malzemeleri gizli tutan dekora- tif akvaryumlarda imal edilmektedir. Bu akvaryumun içi için gerekli olan hava pompası, ısıtıcılar, ışıklandırma vs. herşey monte edilmiş şekilde satın alarak evinize getirebilirsiniz. Bu akvaryumun tamamının ilk yerleştirilme- sinde satıcınız sizlere severek yardımcı olacaktır. Böylece de ilk başlangıçta bu ayrıntilar İle uğraşınama şansına sahip olacaksınız ve eve geldiğinizde ya- pacağınız tek iş akvaryuma su doldurduktan sonra fişi prize takmak olacak- tır. Bu durumda akvaryumun ısıtılması ile ilgili olarak aşağıdaki özet bilgi-
ler verilebilir. a) Özel bir durum yok ise akvaryumu 23-27° arası, en iyisi 260'ye
ayarlayıniz.
b) Akvaryumun her yanının eşit ısınmasını sağlayıruz.
c) Isıtıcıyı akvaryumun dip kısmına yerleştiriniz. .
d) Büyük akvaryumlarda 1 tek 200 Watdık ısıtıcı yerine 2 adet 100
wattlık ısıtıcı kullanmak daha yararlıdır. e) Gereğinden daha güçlü ısıtıcı kullanmayınız.
Su sıcaklığı derece ve fahrenheit olarak birimlendirjlir, Ülkemizde su
sıcaklığı derece ile bilinir ve O ile 100 derece arasına aynlnuştır. İngilizce yayınların çoğunluğunda su sıcaklığı falırenheit olarakverildiğinden konu ile ilgili yabancı yayın okuyacaklara yardımcı olma amacı İle aşağıda dere- ce karşılıkları cetvelolarak verflmiştir.
|
