|
Kitaplar » Akvaryum Balıkları Ansiklopedisi » Sazangiller 5. cyprınodontidae familyası lir kuyruk kırmızı lir kuyruk yetiştiriciliği batı afrika killi nijerya lir kuyruk çizgili panchax siyah inciCYPRINODONTİDAE FAMİLYASI LİR KUYRUK (Aphyosemion australe)
Afrika'nın bataklık ve bitkiler ile örtülü sularının çok güzel ve ünlü bir balığıdır. Oldukça sakin ve diğer balıklarla yaşamada iyi bir uyum gösterirler. Bulundukları akvaryumda bol bitki olması yararlı olur. Suyun bekletilmiş, hafif asit (pH=6.5-6.7) ve sıcaklığı 22-24 C dolaylarında olması bu balıklar için iyi bir yaşam ortamı olacaktır. Genelolarak canlı yemle beslenmelidir. Bu konuda su piresi, su kurdu (Tubifex) ve Artemia salina iyi biryem olarak kullanılabilir. 2.5-3 cm.ye ulaştıklarında döl alınmaya başlanabilir. Erkekler oldukça renkli ve güzel yapılıdırlar. Vücutları kahverengi vücut altları ise sarımsıdır. Sırtında ve vücut yanlarında sayısız koyu şarap kırmızısı benekleri vardır. Yüzgeçleri geniş ve çok güzeldir. Kuyruk ucunda ve karında boydan boya morumsu bir renk vardır. Dişiler ise renkçe daha soluk ve vücut üzerindeki kızılımsı bantlar daha azdır. Buradan anlaşılacağı gibi bu türde erkek ve dişiyi ayırt etmek hiç de zor olmayacaktır. Üretim zamanında dişinin karnı yumurta ile şişer. Bu durum dışarıdan fark edilebilir. Bu dönemde ve biraz önceden başlamak üzere canlı yem verilmeye başlanı lmalıdır. Yumurtlamak için 4-10 litrelik küçük bir akvaryum kullanılır. Akvaryumun bir yerine söğüt dalları konulur. Su sıcaklığı 24 C civarında tutulmalı ve su biraz asit olmalıdır. Böylece mantar üreme ihtimali azaltılmış olur. Üretim için 1 erkek ile 2-3 dişi birlikte üreme akvaryumuna alınır. Yumurtalar bitkilerin bulunduğu yerde su yüzeyine yakın bırakılır. Yapışkan olan yumurtalardallara tutunur. Yumurtlama günlerce devam edebilir ve her gün 10-12 yumurta bırakırlar. Ebeveynler genellikle yumurtaları yemezler. Yumurtlamadan sonra su sıcaklığı 1-2 derece, 24-25 C dolayına düşürülür. Yumurtanınolgunlaşması 12-16 gün sürer ve yumurtadan çıkan yavrular hemen serbest halde yüzmeye başlarlar. Bundan sonra ebeveynlerin akvaryumdan alınmasılazımdır. Yavrular Artemia salina larvaları ile beslenebilirler. Yavrular büyüdükçe boylarına göre ayırmada yarar vardır.
Sol: Aphyosemion calliurum Sağ:A bivattatum
KIRMIZI LİR KUYRUK
(Aphyosemion bivittatum) Çok güzelolan bu balık batı Afrika orijinlidir. Sakin, uyumlu ve bazen ürkek davranışlıdır. Bu nedenle ayrı barındırılmaları daha uygun olacaktır. Yetiştirildikleri su, dinlendiriimiş, az asit (pH 6.5-6.7) ve 24-25 C olmalıdır. Çok yüksek sıcaklıklar balığın ömrünü azaltır. Su yumuşak olmalıdır (1 O DH'dan daha düşük). Suya her 5 litre için bir çay kaşığı tuz koymak eşitli enfeksiyonlara yakalanmalarını önleme bakımından yararlı olacaktır. Konuldukları akvaryumlar iyi bir şekilde bitkilendirilmelidir. 5-7 cm. boya ulaşabilirler. Fakat 3-4 cm. boyda iken damızlık olarak kullanılabilirler. Etobur ve çok iştahhdırlar, Sivrisinek larvası, su piresi, su kurdu en ç ok sevdikleri yemlerdir. Çok çeşitli renklere sahiptirler. Vücutları benekli kırmızımsı kahverengidir. Bel kısmı çoğunlukla beyazımsıdır. Boyunda koyu renkli iki adet banta sahiptirler. Erkekler dişilerden daha güzel ve parlaktır. Erkeğin sırt ve kuyruk yüzgeçleri kırmızı ve dişininkinden daha uzundur. Bu balıkların bulunduğu akvaryumların biraz zayıf aydınlatılması lazımdır. Zaten yaşadıkları doğal ortama bağlı olarak fazla ışıklandırılmazlar. Üretim için 10-15litrelik akvaryumlar kullanılmalıdır. Akvaryum içine, sadece bir köşeye bitkilendirme yapılır (Riccia, Ulticu/aria veya nitella ile). Bir mantar üzerine tutturularak su üzerinde yüzdürülecek bir naylon lif demeti balıkların yumurta bırakmaları için idealolabilir. Yapışkan olan yumurtalar bu lifler veya bitkiler üzerine teker teker bırakılır ve erkek tarafından döllenir.Yumurtalardan yavru çıkışı oldukça uzun sürer.
Sol:Aphyosemion calliurum Sağ: A. lujae
BATI AFRİKA KİLLİ
(Aphyosemion calliurum) Batı Afrika'da Liberya ve Loan'da bol olarak bulunur. Hareketli bir balık olup diğer balıklar ile uyumlu bir şekilde yaşayabilirler. 20-21 oC sıcaklıkta, az asit ve az yumuşak sulardan hoşlanırlar. Küçük akvaryumlarda da barındırılabilirler. Canlı ve kuru yemler: birlikte verilmeli-dir. 6-7 cm. boya ulaşabilirler. Vücutları açık mavi üzeri kırmızı beneklidir. Erkeklerin yüzgeçleri boyuna mavi, kırmızı ve turuncu renkte şeritlere sahiptir. Çok güzel bir görünüşleri vardır. Üretim için erkek ve dişilerin birbirinden ayrılmaları lazımdır. 10 gün kadar kondüsyon kazanmaları için iyi bir şekilde yemlenmelidirler. su pl-l'sı 6.5 olmalıdır. Su çok az tuzlandırılır. Sıcaklık 24 °C'ye çıkartılır. Balıklar akvaryuma konulduktan sonra yumurtlama 2-3 hafta sürer. Hergün 15-20 yumurta bırakır. Yumurtalar tek tek bitkiler üzerine veya akvaryum içerisinde seçilen bir yere bırakılır. Eğer aç kalmazlar ise yumurtalarını pek yemezler. Dişiler iyi yemlenirlerse yumurtlamadan üç hafta sonra tekrar döl verebilirler ve yumurtlama tüm yıl boyunca devam eder. Her seferde 60-80 adet yumurta bırakırlar. Yavruların yumurtadan çıkışı 22-24 °C'de 12-16 gün sürer. Yavrular ilk günler kristal saydamlığındadır. Geliştikçe renkleri sarıya dönüşür. Yumurtadan çıkar çıkmaz serbest yüzebilen yavrular Artemia salina larvalarını severek tüketirler, yavrular oldukça dayanıklıdır ve çabuk gelişirler. Ani su değişmelerine karşı hassas olduklarından bu konuda dikkatli olunması lazımdır.
Aynı familyaya giren A.lujae, A.cognatum , A. geryi , A. sjoestedti , A. walkeri , A.filamentosum , A.fallax ve A.gulare akvaryumlarda yetiştiriciliği yapılan ve bir kısmı insan eli altında üretilebilen balıklardır.
Sol alt: Aphyosemion filamentosum
NİJERYA LİR KUYRUK
(Aphyosemion nigerianum) (A.gardneri)
Batı Afrika'da Nijerya'nın kuzey bölgelerinde bulunan bataklık ve sığ suların balığıdır. Sakin huylu, fakat sudan zıplama alışkanlığına sahiptir. Bu nedenle bulundukları akvaryumun üst kısımlarının mutlaka kapalı olması lazımdır. Su asit (pH=6.5-6.8) 22 oC dolaylarında yumuşak olmalıdır. Kuru yem almazlar. Canlı yemlerle beslenmeleri gerekir. Üretilmeleri pek zor değildir. Su sıcaklığı 25-26 °C'ye çıkarılır. Üreme zamanı erkek oldukça kavgacı bir davranış içine girer. Yumurtlama su yüzeyine yakın olur ve 100 dolaylarında yumurta bırakırlar. Yumurtlama bitince ebeveynler hemen akvaryumdan uzaklaştırılmalıd i r. Dişiler 3 hafta sonra tekrar yumurtlayacak duruma gelir. Yumurtalardan yavrular 2 hafta sonra çıkar. 6 ayda yavrular cinsel olgunluğa erişmiş olurlar. Fakat 9 aylık olmadan üretimde kullanılmamalıdırlar.
Aplocheilichthys spilauchena Oldukça nazik olan bir balık türüdür. Gruplar halinde yaşamaktan hoşlanırlar. 8 cm. boya kadar büyüyebilen, su yüzeyine yakın ve orta sularda yaşama alışkanlığında olan bir balıktır. Ensesindeki beyaz bir benek belirgin özel- likleridir. insan eli altında yetiştirilebilirler. Dişiler daha ufak yapılıdır. 50 cm.den büyük iyi bitkilendirilmiş 22-30 oC sıcaklıklar arasında sertliği 15 OH dolaylarında ve az tuz ilave edilmiş akvaryumlarda yaşatılabilirler. Afrika'da Senegal ve Kongo bölgelerinin balığıdır. Aynı familyadan A.macrophthalmus, akvaryumlarda ele alınan
diğer bir türdür. Bu balık akvaryumlarda üretilebilmektedir. ÇİZGİLİ PANCHAX
(Aplocheilus lineatus)
Tüm dünyaya yayılmış olan bir balıktır. Asya'nın tropik iklimli bölgelerinden orijin alır. iyi beslendiklerinde oldukça iyi gelişirve 10 cm. boya ulaşabilirler. Kendilerinden daha küçük balıkları büyük ağızları ile rahatlıkla yutabilirler. Bu nedenle küçük balıklarla aynı akvaryumda barındırılamazlar. Her iki cinsiyet de çok güzel renklere sa-hiptir. Fakat erkekler dişilerden daha parlak renklidir ve yüzgeçleri daha geniştir. Vücudun yan kenarlarında bulunan pulların orta kısımları parlak altın sarısıdır. Kuyrukların ın alt ve üst kenarları genellikle parlak kırmızıdır. Dişiler erkeklerden daha soluk olmakla beraber vücudunu dik olarak kesen 7 adet siyah çizgiye sahiptir. Bu çizgiler balıklara çok güzel bir görünüş verir.Ayrıca dişilerin sırt yüzgecinin alt kısmında bulunan siyah bir benek belirgin bir cinsiyet özelliğidir. Bu nişaneler cinsiyet ayırımının kesin olarak yapılmasını sağlar. Üretim için 2 dişi ve 1 erkek üstü kapalı bir akvaryuma alınır. Zıplama alışkanlığı nedeniyle akvaryum üst kısmının kapalı olması şarttır. En uygun su koşulları az asit (pH=6.8) yumuşak (5 OH) ve 24-25 "C sıcaklığında olan sulardır. Üretim için 20-25 litrelik akvaryumlar uygundur. Akvaryuma Myriophyllum gibi yapraklı bitkilerden de bir kaç dal yüzer şekilde bırakılır. Yumurtlama periyotlar halinde olur. Bu bitkiler üzerinde yumurta gözükür ise yumurtalar ile birlikte bu bitki su koşulları aynı olan diğer bir akvaryuma alınır. Çünkü anaç balık bir yandan yumurtlarken diğer yandan bir süre önce yumurtladıkları yumurtaları da iştahla yiyebilir. Ayrıca kendi yavrularını da yerler. Yumurtaları oldukça dayanıklıdır. Bu nedenle cımbızla tutulması durumunda bile zarar görmez. Yavruların yumurtadan çıkması 10-15 gün sürer, yumurtadan çıkan yavrular oldukça
iştahltdmar. Cansız yemleri pek iştahlı yemezler. Bu nedenle Artemia salina larvaları veya bulundurulabilecek diğer küçük zooplanktonlar iyi bir yem olacaktır. Yavrular süratle gelişirler ve oldukça dayanıklıdırlar. Burada ayrıca belirtilmesi gereken bir konu da, bu balığın yumurtalarının 10-15 gün gibi uzun bir sürede çatlaması nedeni ile dünya içinde uzak mesafelere nakledilebilmesidir. Bu nakil işlemi küçük şişeler içerisinde bile yapılabilir.
SİYAH İNCİ BALlGI (Cynolebias nigripinnis)
Bu canlı ve neşeli bir şekilde akvaryum içerisinde gezen balık, Arjantin'de Panama ne h- rının sakin yerlerinde ve aynı özellikteki kollarında yaşayan birtürdür. Güçlü bir balık olmasına rağmen uysaldır. Erkekleri kendi aralarında kavga etmeye meyillidirier. Küçük bir akvaryumda tutulabilirler. Bitki olup olmaması balıklar için önemli değildir. fakat bitkili akvaryumda görkemli güzellikleri daha iyi ortaya çıkar. Su yumuşak (3-6 OH) ve biraz asit özellikte olmalıdır (pH 6). Suya çok az tuz ilave edilmelidir. Sıcaklık 22-24 "C olmalıdır. Çok az bir havalandırma yeterlidir. Çok iştahlı olan bu balıklar kuru yem yemezlerve su piresi, Artemia salina ve cyklops gibi canlı yemleri çok severler. Erkeklerin boyu 3.5-4 cm. kadardır. Dişiler daha küçüktür. Türün güzelliği daha çok erkekte toplanmıştır. Vücut ve yüzgeçler siyah renkli, yüzgeç uçları yeşilimsi mavi bir bant ile sonuçlanır. Sırtve karın yüzgeçleri geniştir. Vücut ve
yüzgeçler üzerinde açık renkli benekler vardır. Dişiler erkeklere oranla soluk renklidir. Eğer korkutulur ise renkleri solar ve griye yakın bir renge dönüşür. Vücut üzerinde dikine bantlar oluşur. Hatta korkutuldukları anda sanki başka bir balık türü sanılacak kadar değişirler. Erkeğin ağız kısmı kızıl bir renk alır. Sırt yüzgecinin ucunda uzun bir lif belirir. Üreme zamanı dışında cinsiyet ayırımı zordur. Üreme zamanında erkek oldukça sabırsızdır. Hatta yumurtlamaya dişi hazır değil ise onu öldürebilir. Akvaryum içine küçük bir saksı dip kısmı delinerek yerleştirilmelidir. Erkek ve dişi dudakları ile birbirlerini tutarlar. Yumurtlama yeri olan saksı içinin temiz olması lazımdır ve balıklar bu işi titizlikle yaparlar. Eşler önce birbirlerinin etrafında dönmeye başlarlar. Yumurtlamadan sonra 2-3 gün, yavrular çıkıncaya kadar ebeveynler yumurtaları su hareketi sağlayarak havalandırırlar. 25-26 °C'lerde 3-4 gün sonra yavrular serbest olarak yüzmeye ve yem aramaya başlarlar. ilk önceleri Artemia salina larvaları verilebilir ve bunlarına bololarak verilmesi lazımdır. Bu dönemde anaçların ayrılması gerekir. |