|
![]() |
Kitaplar » Su Ürünleri Yetiştiriciliği » Rotifer Yetiştiriciliği![]() Yumurta ile dolu rotifer ROTİFER YETİŞTİRİCİLİĞİ Rotifer deniz canlıları larvası yetiştiriciliğinde çok değerli bir canlı durumundadır. Ayrıca pek çok tatlı su balıkları yetiştiriciliğinde vazgeçilemiyecek bir canlıdır. Bunun da nedeni balık larvaları yetiştiriciliğinde ilk canlı yem olarak kullanılabilecek boyutta ve insan eli altında bol olarak yetiştirilebilmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin ülkemizde yetiştiriciliği yaygınlaşmış olan çipura larvaları 2 mm boyundadırlar. Balık larvaları ilk 2-3 gün yumurta sarılarını tüketerek gıda gereksinimlerini karşılarlar. Daha sonra ağız ve anus açılır. Bu dönemde çipura larvaları hareketli objelere atak yaparak yem almaya başlarlar. Bu dönemde elbetteki ağız büyüklüklerine uygun yemleri alabileceklerdir. İşte bu aşamada rotiferler çok uygun bir yem durumundadırlar. Bu dönemde kullanılabilecek yemler konusunda bir çok çalışma yapılmış ve sonuçta insan eli altında bol olarak yetiştirilebilen çeşitli rotifer türleri üzerinde çok olumlu sonuçlara ulaşılmıştır. Özellikle Bracbionus plicatilis türü bu konuda yararlanılan bir tür olarak yetiştirmede yaygın olarak yer almıştır. Rotifer (Brachionus plicatilisı, 1950 - 1960 yılları arasında Japonya'da yılan balığı yetiştiriciliği yapılan havuzlarda oksijen eksikliğine neden olduğundan çiftliklerde asalak olarak görülmüştür. 1965 yılında Japon uzmanlar tarafından kırmızı mercan (pagrus majorı lavralarının ilk beslenmesinde canlı yem olarak kullanılabileceği ortaya konulmuş ve bu konuda yetiştirme uygulamalarına başlamışlardır. Daha sonra, rotifer yetiştiricilik teknikleri geliştirilmiş ve dünya çapında uygulanmaya başlanmıştır. Rotiferin büyük miktarlarda üretimi su ürünleri yetiştiriciliğinin gelişimine önemli katkılarda bulunmuş ve günümüzde rotifer pek çok deniz balığı yetiştiriciliğinde başlangıç yemi olarak vazgeçilemiyecek bir duruma gelmiştir. Rotifere filumu akuatik ya da yarı akuatik omurgasızların nispeten küçük bir grubu olup, yaklaşık 2,000 türden oluşmaktadır. Su ürünleri yetiştiriciliğinde ise sadece iki türü kullanılmakadır: Bunlar Brachionus plicatilis (B. plicati!is) ve Brachionus rotundiformis (B. rotundiformis) türleridir. Bu iki tür morfolojik özellikleri ile farklılık göstermektedir: B. plicatiliscie lorika (silli taç) uzunluğu 130-340 pm (ortalama 240 pm), B.rotundiformisde ise 100-210 pm (ortalama 160pm) arasında değişmektedir. B. plicatilis ve B. rotundiformis optimum büyüme ve gelişme sıcaklıkları bakımından da farklılık gösterirler. Genelolarak, optimum büyüme sıcaklığı B. plicatilissie 20-25°C arasında, B. rotundiformisôe ise 30°C civarı olarak ![]() rotifer yetiştiriciliği uygun koşullarda yapıldığı taktirde bol miktarda üretilebilen bir zooplanktondur. rotifer besisi maya ve alg ile yapılabildiği gibi piyasada rotifer besisinde kullanılan hazır yemler ülkemizde de pazarlanmaktadır. Algamac protein plus bunlardan bir tanesidir ve çok başarılı sonuç vermektedir. Burada 4 günde yapılabilecek bir üretim şeması sunulmaktadır. ülkemizdeki deniz balıkları üretim işletmelerinde başarı ile üretilmektedir. Rotiferlerin balık Iarvası yetiştiriciliğinde kullanımı her alanda ele alınmaktadır. Rotifer yetiştiriciliğini açıklama amacıyla Tarım Bakanlığı'nca yapılmış olan bir yayında, kalkan balığı larvası yetiştiriciliğinde kullanımı konusunda detaylı bir çalışma sunulmuştur. Konuyu açıklama bakımından gerekli gördüğümüz bu çalışmayı ele almanın konuyu aydınlatmada yararı görülmüştür ve bu bölüm bu kaynaktan yararlanarak sunul muştur. Rotiferlerin (B. plicatilis) üretiminde kültür aşamaları küçük ölçekli stok geliştirme safhası ile bir nihai yoğun kültür safhasını içerir. Bu prosedürlerin detayları aşağıda verilmiş bulunmaktadır. KÜLTÜR GELİŞTİRME KÜÇÜK ÖLÇEKLİ ÜRETİM Küçük ölçekli rotifer kültürü, deney tüpleri, 200 ml erlen ve 5 litrelik balonjojelerde, inkübatörlerde gerçekleştirilir. İnkübatörlerin sıcaklığı 18°C'de muhafaza edilir ve havalandırma yapılmaksızın küçük hacimlerde rotifer kültürü yapılır. Rotifer besini olarak kullanılan fitoplankton (Nannocbtoropsis veya Phaeodactylum)'un zemine çökelmesinden kaçınmak amacıyla rotifer kültürünün bu aşamasında nispeten hareketli bir alg türü olan Tetraselmis sp. kullanılmaktadır. TEST TÜP STOK KÜLTÜRÜ
Rotifer hasat malzemeleri 5 lt.lik HACİMLERDE ROTİFER KÜLTÜRÜ
30 lt.lik HACİMLERDE ROTİFER KÜLTÜRÜ Protozoa, Aspidisca sp., besin için rotiferle rekabete girer ve kültürün bu safhasında nadiren de olsa görülebilmektedir. Bu protozoa türünü kültür ortamından uzaklaştırabilmek için rotiferler itinalı bir şekilde yıkanır. Rotiferin aşılanmasına başlanmadan önce orijinal tank (200 i için 30 i ve 1 m3 için 200 i) içerisindeki büyük sedimentlerin dibe çökmelerini sağlamak amacıyla havalandırma durdurularak 10 dakika dinlendirme yapılmalıdır. Daha sonra, rotiferler sifonlanarak tank içerindeki su seviyesi 5 cm'ye düşüneeye kadar, su içerisine yerleştirilen plankton ağ içerisinde (ağ göz açıklığı 80 pm) toplanırlar. Bu durumdaki rotiferler ısıtılmış steril deniz suyuyla iyice yıkanır. Rotiferin aşılama yoğunluğu 75 ile 100 rotifer/ml arasında değişmektedir. .Tanktaki alg rotifer tarafından bir gün içerisinde tüketilir ve tanktaki suyun rengi açık yeşile dönüşür. Kültür suyunun arzulanan rengini muhafaza edebilmek için günlük olarak tanka hacminin %20'si taze Nannochloropsis (20x106 hücre/ml) bir pompa yardımıyla ilave edi- YOGUN (KİTLESEL) ROTİFER KÜLTÜRÜ İki sistem arasındaki temel farklılık olgunlaşan kültürün hasadı şeklindedir. Parti kültür sisteminde tanktaki yetiştirilen ratiferin tamamı aynı anda veya bir defada hasat edilir. Hasat edilen bu ratiferin bir kısmı yeni tanklara ekim amacıyla kullanır. İşletme veya yarı-sürekli kültür sisteminde ise bir tanktaki rotifer birkaç gün süreyle hasat edilir ve her defasında hasat edilen hacim kadar taze alg kültürü ilave edilir. Genel olarak, "parti" sistemindeki kültür döngüsü, yarı sürekli kültür sisteminden daha kısadır. ROTİFER SAYIMI DÖRT GÜNLÜK B. PLİcATİLİS PARTİ KÜLTÜR SİTEMİ 4 günlük bir parti kültür sistemi sıcaklık kontrollü bir odaya yerleştirilen 6 adet 750 lt'lik silindirokonik tank setinde yapılabilir. Bu amaçla daha büyük tanklarda kullanılabilir. Sıcaklık, radyatöre bağlı kalarifer sistemiyle 19-23°C arasında muhafaza edilmektedir. Bölüm içerisinde 750 litrelik tanklarda uygulanan tipik bir 4-günlük B. plicatilis parti kültür sistemi verilmiştir. ![]() Rötifer in zenginleştirilmesi. Algamac 3050 isimli ürün rotifer zenginleştirmede başaı ile kullanılan ve USA orijinli güvenilir bir üründür. 10. günde tanklar 20x106 hücre/ml yoğunluğunda 250 lt alg ve 250 lt steril deniz suyu ile doldurulur. Karışım tank hacminin 500 lt'sini doldurur ve alg yoğunluğu yaklaşık 10x106 hücre/ml olur. Bu işlemden sonra yoğunluğu 100 rotifer/ml yoğunluğunda rotifer ekimi yapılır. Tankın ortasına bir adet hava taşı yerleştirilerek hafif bir su sirkülasyonu (havalandırma 7.5 lt/dakika) sağlanır.
Hasattaki rotifer yoğunluğunun 200 rotifer/ml'nin üzerinde olması beklenir., N-GÜNLÜK İŞLETME (YARI-SÜREKLİ) N - gün yarı-sürekli kültür sistemi sera içerisindeki 3.4 m3'lük 4 set dikdörtgen FRP tanklar kullanılarak yapılabilir. Tanklardaki sıcaklık radyatör ısıtma sistemi kullanılarak 16°c civarında muhafaza edilir. Kültür suyunun sirkülasyonu için, 1.5 cm yarıçapında x 1.6 m uzunluğunda bahçe hortumu 2 cm aralıklarla 1 mm çapında dikiş makinasında delinerek tank duvarın bir köşesinden 5 cm uzağa, tank dibinden 5 cm yukarıda ve paralelolacak şekilde ısıtıcıya monte edilir. Havalandırma hortumun karşısındaki duvara ise 40x60 cm boyutunda bir filtre kutusu yerleştirilir. Kültür ortamı hava borusu ile kutu filtre sisteminden geçirilerek filtre edilmesi sağlanır.
1. gün sabahı, tanklara 750 i taze alg ilave edilir ve tank hacminin 2.250 lt'si dolar. Öğleden sonra blender yardımıyla homojen hale getirilmiş 0.2 g/106 rotifer oranında kuru ekmek mayası ile besleme yapılır 3. gün sabahında, tanklara 400 lt alg daha ilave edilerek tank tamamen (3400 lt) doldurulur. Rotiferler günde iki kez (sabah ve akşam) 0.2 g/106 rotifer oranında maya ile beslenir. Filtre materyalleri yıkanır ve tekrar yerleştirilir.
Nannochloropsis (Sx109 hücre/ml) ilave edilir. N. günde tankın tamamı hasat edildikten sonra, döngü aynı şekilde tekrar edilir. ![]() Havuzlrda yoğun rotifer üretimi HASAT KİTLESEL YUMURTA İZOLASYON TEKNİKLERİ Rotifer üretiminde ölümlere neden olan ve rotifer ile beslenen larvalarda da zayiata neden olan siliatlar en önemli parazitlerden biri durumundadır. Bu parazitin kültür tanklarına bulaştığı görüldüğünde, kültürün yenilenmesi tavsiye edilir. Bu nedenle, kültürün kısa sürede tekrar kazanılmasında yoğun veya kitlesel yumurta izolasyon tekniğinin uygulanması etkin olabilir. Rotifer yumurtalarının, rotiferlerin vücutlarından ayrılmasında şu prosedür izlenmektedir: Yaklaşık 200 LT rotifer hasat edilerek 120 pm'luk ağ hasat kepçesinde toplanır ve blendere boşaltılır. 10 saniye süreyle rotifer homojenize edilerek ezilen rotiferlerden yumurtaların ayrılması sağlanır. İki tip filtre kullanılarak homo jenize edilmiş rotifer ile yumurtaları ayrılır. 120 prn'luk üst filtre ile rotiferler, 80 prn'luk alt filtre ile de yumurtalar toplanır. Yumurtalar steril deniz suyuyla iyice yıkanır. Rotiferlerden bazıları hala canlı olarak yumurtaların arasında kalabilir. Söz konusu arzulanmayan rotiferleri yok etmek amacıyla 80 um'luk filtrede toplanan yumurtalar tekrar 10 saniye süreyle homojenize edilir. Ayrılan yumurtalar tekrar steril deniz suyuyla yıkanır. Temizlenen yumurtalar, 100 lt deniz suyu ve 400 ppm klorin-dioksit (eı02) içeren taze alg ile doldurulmuş silindiro-konik tankta inkübasyona tabi tutulur. ROTİFER ZENGİNLEŞTİRİLMESİ
Zenginleştirmeye başlandıktan 16 saat sonra, aynı oranda HUFA'ca zengin yağ ilave edilir. 17. saatin sonunda zenginleşmiş rotiferin hasadına başlanır.
![]() Orta boyda rotifer üretim tankları NOT; ROTİFER BESİSİNDE ALGAMAC PROTEİN PLUS KULLANMA YÖNTEMİ
-Algamac plus ilk kez kullanılacak ise eski yamlemeden yeni yemlemeye eski yemi azaltarak geçmelidir. Örneğin ilk kez %25 algamac plus eklenir ve eski yem %25 azaltılarak rotiferlerin yeni yeme alışmaları sağlanırsa geçiş sorunsuz olacaktır. -Rotiferler zenginleştirilerek balık yavrularına yem olarak kullanılacak ise algamac plus ile yemleme 1/3 oranında devam etmeli ve plus yerine 2/3 algamac 3050 kullanılarak zenginleştirme uygulanmalıdır. (Bak. Rotiferlerin algamac 3050 ile zenginletirilmesi.) NOT: ALGAMAC 3050 İLE ROTİFERLERİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ
Algamac 3000 veya 3050 rotifer zenginleştirmesin de de başarı ile kulanılır. Rotifer, zenginleştirme tankına litrede en fazla 500.000 adet olacak şekilde, temiz ve filtre edilmiş deniz suyuna stoklanır. Bir seferde en çok 30 gr. Kuru algamac 3000 veya 3050, 1 litre su içerisine alınır. Bu işlem bir mikser içerisinde yapılır. Kullanılacak su temiz tatlı su veya tuzlu su olabilir. Yalnız tatlı suyun tercih edilmesi daha uygundur. Elbetteki o gün için ihtiyaç duyulan miktar kadar ALGAMAC 3000 yeteri kadar su ile mikserde karıştırılacaktır. Sadece bir seferde yapılacak miktarın 1 litre suda 30 gr mı aşmaması gerekir. Eğer mikserin kapasitesi yüksek ise 1 litre suya konulacak ALGAMAC 3000-3050 miktarı 30 gramı aşmayacaktır. Eğer o gün örneğin 50 gr gerekiyor ise bunu yaklaşık 2 litre suda yapabilirsiniz. Eğer daha fazla DHA değeri isteniyor ise 1.000.000 rotifer için 300 mg ALGAMAC 3000 veya 3050 ile 8 saat süre ile ikinci bir zenginleştirme uygulandıktan sonra rotiferler balık larvalarının yemlenmesinde kullanılır Algamac 3000 ve 3050 kuru ve tamamiyle algden üretilmiş malzemelerdir. Bu nedenle daha ekonomiktirler. Piyasada bulunan diğer zenginleştiriciler genelde sıvı (Likit) halindedir ve bir çoğunda en az %25 su bulunmaktadır. Bu durum kuru olarak satın alma fiyatlarının sıvı fiyatlarından % 25 daha pahalı olduğunu gösterir.
|