Kitaplar » Su Ürünleri Yetiştiriciliği » Pekten Yetiştiriciliği

Orkinos Yetiştiriciliği

Rotifer Yetiştiriciliği

     PEKTEN YETİŞTİRİCİLİĞİ

     Patinopecten yessoensis ülkemizde pecten olarak bilinen canlı olup Dünyada yetiştiriciliği çok fazla yapılan bir kabuklu su canlısı grubunu oluşturur. 2001 yılı verilerine göre miktar olarak yetiştiriciliği açısından' sekizinci durumda olan bu grubun üretim miktarı 1.1 milyon ton dolayındadır.

     Patinopecten yessoensis türü yanında üç tür daha yetiştirmede önem kazanmıştır. Bunlar Chlamys nobilis, Chlamys farreri ve Argopectewn irradians türleridir.

    Pecten larvası üretimi istiridye larvası üretimine benzerdir. Burada örnek olarak Chlamys farreri larvası üretim tekniğine kısaca değinmekle yetineceğiz.

     Damızlık olarak kullanılacak bireyler doğadan temin edilebileceği gibi insan eli altında yetiştirilen bireylerden yararlanılması da son yıllarda artmış bulunmaktadır. Damızlık seçimi kış ayları sonuna doğru yapılır. Seçilen damızlıklar üretim yerinde .kondisyon kazandırmak için özel bir bakıma alınırlar. Su sıcaklığı tanklarda bireylerin getirildiği ortamdan Z-3°e yüksek tutulur. Her gün su sıcaklığı izole arttırılarak l2-13°e ye çıkarılır. Bazı türlerde (Argolectewn irradians) sıcaklık l8°e e kadar yükseltilir. Bu sıcaklık 4-5 gün için sabit tutularak bireylerde gonad gelişmesi teşvik edilmiş olur. Daha sonra sıcaklık türün isteğine göre ZZ-23°e ye kadar arttırılabilir. Bu dönemde damızlıklar kondisyon kazandırmak için yapay yem veya özelolarak üretilen fitoplanktonlarla beslenirler. Beslemede kullanılan fitaplanktonlar çoğunlukla Phaeodactylum tricornutum, Chaetocaros muelleri, Monochrysis simp-lex, lsochrysis galbana, Tetraselmis tetratbele ve Nannochrysis oculata türleridir.

      Damızlıklar daha sonra kabukları temizlen-dikten ve kurulandıktan sonra devamlı akar bir şekilde filtre edilmiş temiz deniz suyu verilen tanka alınır ve 1-2 saat akıntı altında tutulur. Erken yumurtlamayı engellemek için bu işlem erkek ve dişiler için ayrı tanklarda uygulanması önerilmektedir. Daha sonra su sıcaklığı 2-3°e yüksek tutulan tanklara dişi ve erkekler beraberce bırakılır. Bu ısı artışı pektenlerin 10-15 dakikada yumurtlamalarını ve erkeklerin yumurtaları döllemelerini teşvik eder. Yumurtlama genellikle 50-60 dakikada sona erer.

     Damızlık bireyler 10-15 gün tekrar kondisyon kazandırılarak ikinci bir yumurtlama için kullanılabilirler. Bu tür bir uygulama sadece damızlık sıkıntısı çekildiği zaman ele alınmaktadır. Genel olarak üreticiler bir kez kullanımdan sonra gerekir ise başka bireyler kullanmayı tercih ederler.

     Dişi bir birey 3-6 milyon arasında yumurta verebilir. Buradan anlaşılırki yumurta verimleri oldukça yüksektir. Yumurtaların çapı 65-70 mikron dolayındadır.'

     Larvaların gelişmesi üzerine su sıcaklığı, tuzluluk ve yemleme koşulları önemli derecede etki eder. Larvalar metamorfoz dönemini geçirdikten sonra veliger safhasina ulaşırlar. Chlamys farreri larvaları için uygun yetiştirme koşulları olarak, su sıcaklığının 17-20oe olması önerilmektedir. Günlük su değişimi - 1/3 oranında tutulabilir. Bir süre sonra günlük su değişimi tank hacminin iki katı olmalıdır. Beslemede yukarıda verilmiş olan fitoplanktonlar kullanılır. Bu arada mikrokapsul yemler ile maya kullanımının da ele alınması mümkündür. Fakat fitoplankton kullanılması en uygunudur. Tanklardaki alg yoğunluğu başlan gıçta mililitrede 5-10.000, daha sonraları juvenil duruma geldikleri dönemde 60-120 dolayında olmalıdır. Tanklarda plankton miktarının artışı tedrici olarak yapılır.

     Yumurtlamadan 18-20 gün sonra larvalar 160-180 mikron uzunluğa erişirler. Bu dönemde larvalarda göz belirmeye başlar ve bentik duruma geçerek bir yere tutunmağa başlarlar. Bu amaçla larvaların tutunabileceği bazı materyalı derin tank içine konulmuş olması gerekir. Bu amaçla kullanılabilecek malzeme ve yöntemler konusunda istiridye yetiştiriciliği kısmında bazı bilgiler sunulmuştur. Yapılan gözlemler larvaların tutunmak için kahverengi, kırmızı ve sarı renkli materyallere daha fazla yatkın oldukları merkezindedir.

      500 mikron boy uzunluğa ulaşan genç bireyler tutundukları yerden ayrılarak tank zeminine düşmeye başlarlar. Bu dönemde çok dikkatli olarak yavrular' toplanmalı ve diğer büyütme tanklarına alınmalıdırlar. Bu dönemde ağ fileler içinde tutulan larvaların bulunduğu ortamda temizliğe çok dikkat etmek gerekir. 7-8 günlük bir süre için bu bakım çok önemli olup günlük rutin işlerde bir aksama olmamalıdır. Ağ fileler her hafta mutlaka temizlenmeli ve yavrular üzerinde pislik birikmemesine dikkat edilmelidir.

     Yavrular 2 mm boya ulaşınca diğer ağ torbalara transfer edilirler. Özetle larvaların büyümelerine bağlı olarak tutuldukları ağ torba gözleri de büyütülmelidir. Bu dönemde ticari olarak satılacakları 15-20 mm ye kadar bu bakımın dikkatle yürütülmesi gerekir.

     Son yılarda kontrollu kuluçkahanelerde istenilen dönemde larva üretimini mümkün kılacak yetiştirme yöntemleri geliştirilmiş bulunmaktadır.

     Kuluçkahanede üretilen yavruların çeşitli yöntemler ile denize yerleştirilmeleri ve pazarlama boyuna ulaştırıldıktan sonra pazarlanmaları ile üretim çalışmaları tamamlanmış olur. Denize yerleştirmede istiridye yetiştiriciliğine benzer yöntemler kullanılır. Bu amaçla geliştirilmiş pek çok askı yöntemleri olup bu konuda bazı örnekler metin içerisinde sunulmuştur.