|
![]() |
Kitaplar » Su Ürünleri Yetiştiriciliği » Yayın Balığı Yetiştiriciliği
YAYIN BALlĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ
Yayın balığı yetiştiriciliği kültür balıkçılığı içinde özellikle ABD'nde önemli bir yer tutar. Orta Avrupa'da ise doğal kaynakları balıklandırmak amacı ile yavru üretimi yapılmaktadır. Güney Avrupa bölgelerinde tarla balıkçılığı işletmelerinin bazılarında yan ürün olarak da az miktarda yetiştirilmektedir. Amerika'da benekli yayın üretimi 1960 yıllarından beri büyük bir gelişme göstermiştir. Özel yöntemlerle havuzlarda yetiştirme yaygındır. 2002 yılında 25.000 hektardan daha fazla alan bu amaçla kullanılır hale gelmiştir. Tanklar içerisinde yetiştiriciliği de oldukça yaygındır. Birçok Asya ülkesinde entansif üretimi yapılan Clarias türlerinin hayvansal protein sağlanması açısından önemli bir yeri vardır ve gelecekte bu türlerin Afrika ülkelerine de yaygınlaşması beklenmektedir. Ülkemizde yayın balığı yetiştiriciliği konusunda henüz önemli bir uygulama olduğunu söylemek zordur. Bazı fakültelerimizde deneme amacında bazı ön çalışmalar yapılmış. ise de üretim düzeyinde bir işletme. kurulamamıştır. Ülkemizde birçok bölgede iklim ve su koşullan bakımından uygun ortamlar olduğunu söylememiz mümkündür. Batı ve Orta Anadolu'da birçok göl ve akarsuda yayın doğal olarak yaşayan bir YAYIN BALIKLARINI BİYOLOJİSİ:
Dış görünüş bakımından az çok birbirlerine benzemekle beraber yayın balığı olarak tanınan pek çok balık türü bulunmaktadır. Yayın balıkları dünyada geniş bir yayılım alanı göstermektedir. Çoğunlukla tatlı su balıkları olmasına rağmen denizlerde yaşayan türleri de vardır. Genel olarak vücut yapıları uzun ve az kısa olabilmekle beraber genelde yuvarlakça, silindirik kesitli ve kalın yapılıdırlar. Bazı türler uzun yapılı ve yılan balığı görünümünde olan türleri vardır. Vücutları genel olarak çıplak ve bildiğimiz pul yapılarına sahip değildirler. Bazı türlerde ise vücut üzerindepula benzer fakat aslında pul olmayan kemiğimsi sert plakalar bulunur. Genel olarak, yüzgeç ışınları yumuşaktır. Fakat bazı türlerde birkaç tane sert kemiğimsi yüzgeçlere sahip olabilirler ve bu yüzgeç ışınları korunmada yardımcı olur. Bu sert ışınların sayısı 2-3 tanedir ve türlere göre bu sert ışınlar ya sırt ya da göğüs yüzgeeinin ilk ışınıarı olabilmektedir. Bazı türlerde ise çok nadir olarak yağ yüzgecinin ön kısmında bulunabilir. Yayınlarda ı ile 4 çift arası bıyık vardır. Bu bıyıklar bazı türlerde çok uzun, bazılarında ise belirli belirsiz kısa olarak bulunabilir. Fakat bu bıyıklar pekçok türde dikkati çekecek şekildedir ve yayın balıklarının bir özelliği olarak ele alınabilir. Hatta İngilizcede yayın balıkları "ca tfish " türkçesi kedi balığı olarak isimlendirilir. Bu isimlendirme kedilerin sahip olduğu gibi uzun bıyıklara sahip olmaları nedeniyledir. Ağızları içerisinde sıralar halinde dizilmiş pek çok dişlere sahiptirler. Fakat bu dişler turna veya tatlı su levreği (Sudak) balığında olduğu kadar güçlü değildir. Yayın balıklarının yem alışkanlıkları türlere göre çok fark eder. Bazı türler bitkisel gıdalar ile beslenebildikleri gibi, bazı türler sadece canlı balıkları yiyerek yaşarlar. Genel olarak dip balıklarıdırlar ve su dibinde yaşamayı tercih ederler. Tüm dünyaya yayılmış olmakla beraber yetiştiriciliği ancak son yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN TÜRLER;
AVRUPA YAYINI (Silurus glanis) Bölgesel bir yoğunluk göstermeksizin Orta ve Doğu Avrupa ve Batı Asya akarsu ve göllerinde yaşamaktadır. Avrupa'nın en büyük tatlı su balıklarıdandır. Maksimum büyüklüğü 3 m. üzerini ve 200 kg.'ı aşmaktadır. Kültür koşullarında yetiştiriciliği de birçok Avrupa ülkesinde ele alınmıştır. Genç balıklar doğal suların balıklandırılmasında kullanıldığı gibi havuzlarda da yetiştirmeye alınmaktadır. Ülkemizde de yaygın bir balık türüdür ve bu konuda çalışıldığında başarılı sonuç almama için hiçbir neden bulunmamaktadır. AMERİKAN YAYIN BALIKLARI: içerisinde en yaygın olanı Kanal Yayını (Ietalurus punktatus)dır. Bu tür ABD'nde yetiştiriciliği en fazla yapılan türdür. ABD'nde bulunan diğer yayın balığı türleri Ietalurus catus L. (Beyaz yayın balığı) Ictatlurus nebulosus L. (Kahverengi iskorpot yayın balığı veya kahverengi iri kafalı yayın) ve Ictalurus furcatus L. (Mavi yayın) üzerindeki yetiştiricilik çalışmaları daha azdır.
ASYA YAYIN BALIKLARI: Clarias rnacrocephalus, Clarias batrachus, Clarias lazera dile getirilebilir. Bu türler Güney Doğu Asya'da önemli bir kültür balığı olarak yaygındırlar. 8 bıyık taşır ve hava teneffüs organına sahiptirler. Bu organ yardımıyla havanın oksijeninden yararlanabildikleri için, oksijence fakir sularda ve hatta çamurda bile yaşayabilirler
Yayın eti çok lezzetlidir, oldukça yağlı fakat kılçıkları azdır. Tanıtılan tüm yayın türleri pulsuz olduğundan kolayca işlenmektedir. Yayınlar genel olarak ılık suları severler. Bu bakımdan yetiştirme koşullarında su sıcaklığı 20°C'nin üzerinde bulunmalıdır. Avrupa yayınları en ideal 24°C'de gelişmektedir. 29°C'de pek önemli olmayan bir gelişme yavaşlaması görülür. 21°C'de gelişme %10 düzeyinde yavaşlar.
Kanal yayını (Amerika yayını) en ideal 28-30°C'de gelişir ve bu sıcaklıkta optimum derecede yem değerlendirme sağlanır. Su sıcaklığının 16-20°C arasında bulunduğu dönemlerde gelişme yavaşlar. Kanal yayını 16°C'nin altında gelişme göstermez. Şayet ani olarak bırakılmazlarsa düşük sıcaklıklarda geçici olarak dayanırlar. Kanal yayını 3-4 yıl damızlık olarak kullanılabilir. Yayın yumurtaları yapışma özelliği gösterir. Suda bitkilere, çeşitli ortamlara tutunurlar. Önceden hazırlanmış yumurtlama kaplarına dişi balıklar yumurtayı döktükten sonra erkek balıklar bir süre yavru koruma görevini sürdürür.
Clarias türleri de 25-30°C arasında optimal gelişme göstermektedir. Suyun oksijen içeriği üretim tesislerinde 6 mg/lt. altına düşmernelidiı 3 mg/lt. oksijen koşullarında kayıplar artmaktadır. Clarias türleri bir ölçüde havadaki serbes oksijenden yararlanabilmektedir. Fakat bu türle ilk 10 günlük larval gelişme döneminde sadeo suyun erimiş oksijenini alabilirler. Çünkü bu dönem içinde havanın oksijenini alabilecek teneffüs organları gelişmemiştir. Daha sonraki dönemde de suda fazla CO2 yoğunlaşmasını engellemek için yeterli havalandırma yapıl-
Yayın yetiştiriciliğinde optimal pH değerleri 6,5-8,5 arasındadır. Bu sularda %10 tuzluluğa kadar kanal yayınları dayanabilir. Yayınlar su sıcaklığının arttığı aylarda (İlkbahar-yaz başlangıcı) eşeysel olgunluğa ulaşır ve yumurtlama gerçekleşir. Avrupa yayınlarında erkekler 3-4 yaşında, dişiler 5 yaşında eşeysel olgunluğa ulaşırlar. DEVAMI . LÜTFEN YAYIN BALIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ 2 Kısmına gidiniz |