Özel
» Hobilerim » Muhabbet Kuşu Konuşur mu?
MUHABBET KUŞU KONUŞUR MU
EVET.
Muhabbet kuşunun konuşup konuşamadığı veya konuşturup konuşturulamayacağı, bu kuş ile ilgilenenlerin sanırım aradığı bir cevaptır. Bu nedenle sorunu karşılığını hemen vererek ‘EVET’ diye başladım.
Gerçekten muhabbet kuşları sahip oldukları gırtlak ve dil yapısı nedeni ile kelimeleri çok düzgün olarak söyleyebilen canlılardır. Ülkemizde papağanın konuşan bir kuş olduğu herkesçe bilinir. Sokaktaki kime sorsanız bana konuşan bir kuş adı söyleyiniz deseniz cevabı papağan olacaktır. Fakat muhabbet kuşu papağan kadar hatta papağandan bile daha zeki ve becerikli olarak konuşabildiği inancındayım. Çünkü ailece yetiştirmiş olduğumuz iki adet muhabbet kuşu bizlere yıllar boyu bu güzel zevki tattırdılar. Ailemizde ki bireyler için çok güzel ve eğlence kaynağı oldular. Ailemizin birer önemli bireyi gibi bizlerle yaşadılar.
İnsana kolay alışmaları nedeni ile zamanla bir aile ferdi gibi ilgi odağı olabilmektedirler. Sanırım ki yetiştirmeyi düşünürseniz çok eğlenceli bir uğraşı ve arkadaşınız olacaklardır. Şu satırları yazdığım sırada masanın kenarındaki muhabbet kuşumuz ‘ Gel öpeyim seni, canım benim, bir tanem, güzelim ‘ sözlerini sıralayarak söylüyor. Bu nedenle şu satırları, yürekten bu küçücük bir kuşun bir insan gibi sözler söylemesinden büyük bir haz duyarken yazıyorum. ‘Canııım’ deyerek bu kelimeyi uzatarak söylemesi arada bir ‘cik cik cik’ hecelerini sıralayarak kuş olduğunu bilmeden kuş taklidi yapması, arada ‘Çok ayıp, çok ayıp’ ‘Gel öpeyim, gel öpeyim seni’ ‘Çok şükür allahım’ sözlerini işitmek beni mutlu ediyor. Sanki bir can yoldaşı.
Muhabbet kuşunun bakım ve beslemesi de çok kolay. Çünkü kafesine koyacağınız bir iki çeşit yem ve temiz bir su kabı bakımları için yeterli olabilmektedir. Hele konuşma öğretilir ise manevi zevki sizleri çok tatmin edecektir ve eğlenceli olacaktır. Muhabbet kuşu bakımı hakkında internette pek çok bilgiye ulaşabilirsiniz.
MUHABBET KUŞUNU NASIL KONUŞTURABİLİRİM
Tüm muhabbet kuşları konuşabilir. Nasıl ki insanlar da konuşma kabiliyeti var ise muhabbet kuşlarında da bu kabiliyet vardır. Fakat elbette ki bazı kuşlarda konuşma kabiliyeti daha fazla olabilmektedir. İlk sahip olduğumuz bir kuş mavi olunca bu renktekiler daha iyi konuşuyor diye bir fikre kapılmıştım. Fakat daha sonra sahip olduğumuz yeşil bir kuşta çok güzel bir konuşma becerisi göstermişti. Dişi ve erkeklerinde konuşması mümkün ise de daha çok erkek kuşların konuşma becerisinin daha yüksek olduğu görülür. Bunu horozlarda ki ötme becerisinin daha yüksek olmasına benzetebiliriz. Dişileri cezp etmek için erkekler de ses çıkarma özelliğinin yüksek olmasının cinsiyetten ileri gelen bir özellik olduğu kabul edilebilir.
1-Özetle ilk prensip olarak Erkek kuş seçmenizi önereceğiz.
Nasıl ki insanlar birbirlerinden farklı özelliklere sahiptir. Muhabbet kuşlarında da bireyler arasında fark olabilir. Fakat başlangıçtan itibaren bazı konulara önem verilirse konuşturma işinde daha başarılı olunacaktır.
2-İkinci prensip olarak yavru bir kuş ile başlamanız gerektiğidir.
Kuş satıcıdan aldığınız yavru dönemini geçmiş bir kuşu konuşmaya alıştırmak daha zor olacaktır ve uğraşmaya da gerek yoktur sanıyorum. Eğer konuşturmak istiyorsanız garantili bir başarı için yavru ile başlayacağız. Yavru bir kuş doğası gereği ötmeye çalışacaktır. Ve elbette ki bir kuş ötmeyi hemcinslerinden öğrenecektir. Öyle ise bir yavru kuş anne ve babasından ötmeyi öğrenmeden hemcinslerinden ayrılır ve tek olarak eve getirilir ise, ötme ihtiyacı duymaya başladıktan sonra çeşitli sesler çıkarmaya başlayacaktır. İşte bu devrede bu kuşa çeşitli kelimeler tekrar edilir ise kuş bu konuşmayı bir ötme gibi kabullenerek sesi aynen taklit etmeye çalışacaktır. İşte bu dönemde kelimelerin çok düzgün söylenmesi durumunda muhabbet kuşu öğretilen kelimeyi aynen taklit edecek ve konuşmuş olacaktır. Burada önemli olan konu, kuşunuzun başka bir kuş sesini duymasının engellenmesidir. Bu amaçla üçüncü öneri olarak
3-Yavru kuşunuzu diğer yaşlı kuşlar ile birlikte tutulmamış yavru kuşlardan seçiniz prensibini yazacağız.
Bunu sağlamak için muhabbet kuşu satan satıcınıza bu tür bir yavru kuş ısmarlayabilirsiniz. Bunun için kuşçuya bir miktar fazla para ödemekten çekinmeyiniz. Çünkü her kuş satıcısı mutlaka ya kendisi üretiyordur veya başka bir üreticiden satın alarak pazarlıyordur. Umarım ki Satıcılar sizlere bu konuda yardımcı olacaklardır.
4-Konuşmaya alıştırılacak yavru kuş seçiminde en önemli konu daha önce değindiğimiz gibi cinsiyet konusudur. Her ne kadar dişi kuşlarda konuşmaya alıştırılabilir ise de erkek kuşlar daha iyi konuştukları kanısı yaygındır. Bu nedenle konuşturulacak yavru kuş alımında erkek bir yavru satın alınmasını öneriyoruz. Kuşların konuşturulmasında, kuşa sahip olan sahibinin cinsiyetinin de önemli olduğunu ileri süren kuşçularda vardır. Bu iddialara göre erkek kuşları kadınların, dişi kuşları ise erkeklerin daha kolay konuşturduğu öne sürülmektedir. Bu konuda bir fikir ileri süremiyeceğim . Fakat konuşmak için erkek kuş önerdiğimize göre ve hanımlar akşama kadar kuş ile daha yakından ilgilenmeleri muhtemel olduğuna göre erkek kuşları kadınların daha kolay konuşturduğu fikrine ulaşılmış olabilir.
Şunu da belirtelim ki yumurtadan yeni çıkmış bir yavru da cinsiyet tayini tavukçulukta civcivlerde olduğu gibi yaygın değildir. Fakat tecrübeli üreticiler 3-4 haftalık tan itibaren yavru kuşların cinsiyetini kolayca anlayabilmektedirler. Bu nedenle tecrübeli ve işini bilen bir satıcıdan yavru satın alınması başarının önemli koşullarından biri olmaktadır.
Cinsiyet tayinin de en kolay işaret kuşların gagaları üzerideki burun deliklerinin renginden anlaşılır.. Bu deliklerin rengi erkeklerde mavimsi dişilerde ise açık renklidir. Bu renklerin koyuluğu 3. haftadan itibaren belirginleşmeye başlarsa da kuş büyüdükçe ve cinsiyet hormonlarını üremesi arttıkça bu koyuluk farkı daha çok belirginleşir. 5- 6 ayı geçen kuşlarda ise bu belirginlik artık çok bariz olarak ortaya çıkmış olacaktır.
KONUŞMAYA ALIŞTIRMA
Muhabbet kuşunuzun konuşması isteniyor ise başarıda en büyük şart yavru kuşun mümkün olduğu kadar erken diğer kuşların sesini duymamasıdır. Zaten evinizde başka bir muhabbet kuşu yok ise bir sorun yoktur. Eğer evinizde daha önceden edindiğiniz ve sevdiğiniz bir kuş var ise elbette ki bu sevgi devam edecektir. Fakat genel bir kural olarak bu kuşları ayrı kafeste ve odada tutmak ta yarar vardır. Eğer evdeki kuş çok iyi konuşuyor ise yan yana bulundurmak ta düşünülebilir Duruma göre kararı siz vereceksiniz. Yalnız kuş tek olursa, kuşun aile fertleri ile bir dostluk ve alışması için tek olması daha uygun olacaktır. Böylece ev bireyleri ile kuş arasında alışma ve arkadaşlık başlaması daha kolay olacaktır..
Elinize gelmesini sağlama amacıyla parmak ucunda tutacağınız küçük bir ekmek veya salatalık kabuğu gibi kuşun hoşlanacağı yiyecekler yararlı olacaktır. Böylece kısa süre sonra kuşun sizden çekinmeyerek parmağınıza, omuzunuza, başınızın üzerine, dizinize konmaya başladığını göreceksiniz. Hatta parmağınıza konan bir kuşa dudağınızdan ekmek vermeniz mümkün olacaktır. İşte bu dönemde hafif sesler çıkarmaya daha doğrusu ötme isteklerine başlayan kuşunuza öğretme zamanı gelmiştir. Çünkü küçük yavru ötmek istemekte ve fakat ne tür bir ses çıkaracağını bilmemektedir. İşte bu dönemde kuşa öğretilecek bir ses tonu kuş tarafından ötme gibi algılanacaktır. Ortamda söylenilen veya öğrenmesi için tekrar edilen kelimeleri taklit etmeye başlayacaktır. Bu devrede öğretilecek kelimelerin kısa ve öz olması ve telaffuzu kolay kelimeler olmasında yarar vardır. Örneğin ‘canım benim’ ‘güzelim’ ‘öpücük’ kelimeleri ile başlayabilirsiniz veya bu kelime ailedeki bireylerden birisinin ismi de olabilir. Yalnız ilk günlerde çok çeşitli kelimeyi öğretmeyi denemek yerine, tek bir kelime üzerinde durmak daha iyidir. Öğretilmek istenen kelime, parmağa alınarak kuşa veya parmağa konmaya pek alışmamış ise, kafesinde iken asgari 10 kez tekrar edilir ise, bir süre sonra hiç beklemediğiniz bir anda kuşunuzun öğretilen kelimeyi söylemesi sizleri yeni bir heyecana ve sevince boğacaktır. İlk öğretim aşamasında kelimelerin çok net ve düzgün şekilde söylenmesi çok önemlidir. Örneğin bir sevgi gösterisi olarak bazı kelimeler söylenir iken telaffuzun değişme ihtimali vardır. Bu nedenle anlaşılır ve düzgün bir öğretime dikkat edilmelidir. Bir tanıdığımızın çocuğu konuşmasında bir sevgi unsuru olarak nasılsın iyimisin kelimelerini bir çocuk lisanı olarak nasışın, iyimişin şeklide söylediği için kuş ta bu gibi söylemeyi öğrenmişti. Tabiî ki bu tür sürprizlerle karşılaşmakta iyi tarafından alınır ise bir eğlence unsuru da olabiliyor.
Yeni kelimeler öğretilmesinde basitte olsa üzerinde durulması gereken bazı hususlar vardır. Kuşun her harfi çıkarabilmesi için seçilecek kelimelerde mümkün ise daha önce öğrendiği kelimede bulunan harflerin bulunmadığı kelimeler seçilir ise kısa sürede 29 harfide telaffuz eden bir gırtlak yaratılabilir. Örneğin ilk kelime olarak günaydın kelimesini öğretti iseniz ikinci kelime bu kelimede bulunmayan harflerden oluşan bir kelime olursa öğreti ileride daha çabuk ve başarılı gidecektir. Özetle her yeni kelimede ne kadar fazla harf sesi çıkarılır ise eğitim daha başarılı olacaktır.
Öğretilecek kelimelerin seçiminde diğer bir konuda kuş öğretilen kelimeleri arka arkaya sıralayınca anlamlı cümlecikler oluşturacak kelimeler olmasıdır. Şöyleki, öğretilen 10 kelime sırası ne olursa olsun bir anlam ifade eder ise kuşun konuşması daha güzel ve anlamlı olabilecektir. Ayrıca birlikte söylenen küçük cümlelerin bir bütün halinde öğretilmesi gerekir. Bu cümlecikler aynen kelime öğretme gibi bir kezde 10-15 kere bütün olarak tekrarlanmasıdır.
Örneğin,
Çok güzel kuşum benim
Bir öpücük versene
Çok şükür allahım.
Canım benim
Güzelim benim
Günaydın
Hoş geldiniz
Analar ne kuş doğuruyor be
Ben seni çok seviyorum
Gibi küçük cümlecileri hangi sırada söylerse söylesin pek ters gelmeyebilir. Ama bu cümledeki kelimeler tek tek öğretilir ise konuşma daha anlamsız görülecektir.
Yine örneğin rakamları öğretmek istiyorsunuz. Rakamlar tek tek öğretilir ise hiçbir zaman birden 5 e kadar saydığı görülemeyecektir kuş üç beş sekiz gibi sıralayabilir. Fakat tek seferde 10’a kadar sayması öğretilir ise güzel bir sonuç ortaya çıkacaktır.
Bizim bir kuşumuz bir kez de 5-6 ya kadar saydıktan sonra ‘analar ne kuş doğuruyor be ‘ deyince çok güzel bir konuşma ortaya çıkardı.
Konuşma kabiliyeti olan bir kuş elbette ki öğretilen kelimeler yanında evde çok konuşulan veya tekrar edilen kelimeleri de öğrenir ve ummadığınız anda sizlere tekrar edebilir. Özellikle ailedeki bireylerin isimleri tekrar etme ihtimali veya kapıya baksana , kim o, gibi sık söylenen kelimeleri de söyleyebilecektir.
Doğal olarak kuşların öğrenme kabiliyeti kuştan kuşa farklı olacaktır. Fakat bir kelimeyi söyleyen bir kuşun üzerinde çalışılır ise pek çok kelimeyi öğrenebileceği söylenebilir. Fakat bu konuda şansta önemlidir. Zeki bir kuşa sahip olmakta biraz şans işidir. Nede olsa bir canlı oldukları için bireyler arasında fark olabileceği bilinmelidir.
KUŞUNUZ KAÇ KELİME ÖĞRENİLEBİLİR.
Bir kuşun kaç kelime öğrenebileceği merak edilen bir konudur. Bu konuda kesin bir rakam söylemem mümkün değil ise de biraz da eğitime bağlı olarak farklı olabileceği söylenebilir. Fakat evde eğlence olarak 100 kelimeyi kadar konuşması normaldir. Bazı yayınlarda 1000 den fazla kelime söyleyebilen kuşlar olduğu kaydedilmiştir.
Sonuç olarak sahip olduğumuz bir kuşun hatırımda kalan söylemlerini aşağıdaki şekilde sıralayabilirim
Öpücük öpücük ( öpme sesleri )
Canım
Güzelim
Tatlım benim
Güzel kuşum benim
Bir öpücük versene
Hadi gel gel gel
Günaydın
Hoş geldiniz
Yasemin geldi mi, gelmiş gelmiş
Çok şükür allahım
Bir iki üç dort beş altı yedi sekiz dokuz on
Analar ne kuşlar doğuruyor be
Döverim seni döverim seni haaaaa
Böyle kuş olmaz
Hadi oyna hadi oyna nay nay nay
Cik cik cik
Manyak kuş
Ben seni çok seviyorum
Oynama şıkıdım şıkıdım
Gel pis pisi
Çok ayıp
Çok ayıp ediyorsun
Gel çıkarayım seni
Kurtarın beni
Şişt şişt
Annecim
En büyük hürriyet
Canım Atatürk
BOL ŞANSLAR
Prof Dr Atilla alpbaz
1992
