Kitaplar » Akvaryum Balıkları Ansiklopedisi » Köpük Yuva Yapanlar Bilgi Demeti (Beta lar)

Altta. Betta splendens

        BELONTIDAE FAMİLYASI

       ENDONEZYA BETA'sı (Betta imbelfis)

      Belontidae familyasından olan beta türlerinden bir balık olup güzel kuyruk yapısı ve siyah rengi ile dikkat çeker. Endonezya orijinlidir. 4-5 cm. boyda olup bilinen betalar gibi kavgacı değildir. Erkekler ve dişiler grup halinde bir arada tutulabilir. Su sıcaklığı 24-25 "C ve pH 7.0'dan hoşlanırlar. Üretimleri Betta splendens gibi olmakla beraber daha az yumurta verirler ve yavruların büyütülmesi sorunlu olabilir.

       BETA (Betta splendens)
       Akvaryum balıkları arasında en meşhur olanlarından bir tanesidir. Siyamlı kavgacı balıklar olarak da isimlendirilebilecek bu balık ülkemizde daha çok BETA ismi ile tanınır. Ortalama boyu 6- 6.5 cm. arasındadır. Balığın esas güzelliği vücut boyu kadar olabilen sırt, kuyruk ve karın altı yüzgeçlerden gelir. Renkleri de kırmızıdan maviye kadar çok değişik olabilir. Genel olarak sakin bir balıktır. Çok renkli ve büyük olan bu güzel yüzgeçler sadece erkeklerde bulunur. Erkek balıklar akvaryumda tek başına olmalıdırlar. Çünkü iki erkek bir akvaryuma konulduğunda kavga ederler. Kavgacı olarak tanımlanmaları da buradan gelir.

      Dişileri de erkeklerle aynı boyda olabilir. Fakat yüzgeçleri renksiz ve küçüktür. Betalar ana bantid gruba dahildirler ve bu gruptaki balıklar bilindiği gibi labirent denilen solunum organlarına sahiptirler. Bu balıklar sahip oldukları bu organ vasıtası ile su yüzeyine gelerek yuttukları havadan oksijen gereksinimini sağlayabilirler. Bu nedenledir ki küçük bir kavanozda bile yetiştirilebilirler. Zaten profesyonel yetiştiriciler iki erkeğin kavga ettiklerini bildiklerinden ve yaralanmalarını istemediklerinden dolayı damızlık balıkları ayrı ayrı birçok kavanozlarda barındırırlar. 20-30 C arasındaki sıcaklıkta rahatça barındırmak mümkündür. Dişilerde ise kavga etme alışkanlığı yoktur. Genel olarak üretilmeleri pek zor değildir. Fakat bazı konulara dikkat etme zorunluluğu vardır. Üretim yapabilmek için önce damızlık olacak balıkların iyi seçilmesi gerekir. Bunu da anlamak çok kolaydır. Şöyle ki, dişinin karnının şiştiği ve yumurta ile dolu olduğu anlaşılınca akvaryum hazırlanmaya başlanır. Normal olarak 50 lt.lik akvaryumlar kullanılabilir. 12-15 cm. yüksekliğe kadar su doldurulur. Su en az 3-4 gün bekletilir. Kullanılan suyun yarısının saf su, yağmur suyu veya kaynatıldıktan sonra soğutulmuş su olmasında yarar vardır. Ayrıca tüm olarak şişelenmiş içme suları da kullanılabilir. En önemli konu akvaryumun ısıtılmasıdır. Çünkü bilinen termostatlı ısıtıcılar ile başarılı bir sonuç almak çoğunlukla zor olmaktadır. Termostatlı ısıtıcı kullanma zorunluğunda kullanılan termostatın çok hassas ve güvenilir olması gerekir. Sanırım ki amatörlerin Betalardan yavru almada başarılı olamamalarının en önemli nedenlerinden biri bu ısıtma konusudur. Profesyonel yetiştiriciler genel olarak 25-27 °C'de sabit olan odalardaki akvaryumlarda yumurta aldıklarından başarıları daha yüksek olmaktadır. Yumurtlatmak için akvaryum ince bir cam ile ikiye bölünür. Büyük bölmeye erkek balık, küçük bölmeye de dişi balık konulur.

       Dişi balığın bulunduğu bölmeye çok az hava verilir. Hava erkek balığın bulunduğu bölmeye konulur ise, hava hareketi erkek balığın yapacağı köpüğü bozma olasılığı vardır. Erkek balığın bulunduğu bölmeye birkaç bitki özellikle su üstünde yüzen bitkilerden koymada yarar vardır. Bu bitki köpüğün kenarlara kaçmasına ve sönmesine engel olacaktır.

      Balıklar akvaryumun bölmelerine konulduktan sonra balığın suyun üzerine bazen 2-3 saat, bazen 1-2 gün sonra bir köpük yaptığı görülür. Bu görülür görülmez, iki bölme arası cam kaldırılır. Bu devrede ısı 27 oC dolaylarında tutulması dişinin yumurta bırakmasına yardımcı olur. Dişi erkeğin bulunduğu kısma geçince ilk önce erkeğin dişiye pek aldırmadığı, fakat köpük tabakasını süratle artırma yoluna gittiği görülür. Erkek bu görevi tamamladıktan sonra dişiyi kovalamaya başlar ve dişiyi köpüğün altına çekmeye çalışır, köpüğün altına gelen dişi bir miktar yumurta bırakır ve bu yumurtalar erkek tarafından hemen döllenir. Bu devrede yumurtalardan yere düşenler hemen erkek tarafından ağıza alınır ve üst köpüğe yerleştirilir. Dişi bu sırada bir süre istirahat eder. Hemen arkasından aynı işlem tekrarlanır ve yumurtlama, anaç balık tarafından, aralıklı olarak devam eder .Yumurtlama sona erince dişi balık hemen akvaryumdan çıkarılır. Erkek ise akvaryumda bırakılır. 26-27 oC ısılarda 30-36 saat sonra yumurtalardan yavrular çıkar. Bu dönemde erkeğin görevi çok önemlidir. Çünkü yumurtadan çıkan yavrulardan bir kısmı dibe düşer. Erkek balık bunları hemen ağzına alır ve köpüğün içerisine yerleştirir. Yumurtadan çıktıktan 2-3 gün sonra, yumurta sarısını tüketirler ve yavrular yem aramak için serbest yüzmeye başlarlar. Bu dönemde erkeğin de akvaryumdan alınması lazımdır. Yumurta sarısının tüketilmesi ile birlikte yavruları besleme problemi başlar. Bu yavrular için başlangıçta en ideal yem infusaria'lardır. Fakat bunun kültürü pek çok amatör ve profesyonel için problemli olabilir. Bu nedenle dış ülkelerde çok ince toz yemler kullanılır ise de amatörler çok kaynatıimış yumurta sarısı verebilirler. Yavrular biraz büyüyünce yumurta- dan yeni çıkarılmış Artemia larvaları verilir. Daha sonra toz halinde satılan yemlere geçilebilir. Yem alan yavrular karınıarının daima şiş olmasından kolayca anlaşılır ve böylece yemlemenin iyi yapılıp yapılmadığı hakkında kararverilebilir.

      Akvaryumda su sıcaklığı 25 oC 'ye kadar ve 'su yüksekliği aynı düzeyde (12-15 cm.) tutulur. Bir süre sonra su 2-3 cm. yükseltilir. Akvaryum üzerinde daimi olarak kapak bulundurulur. Böylece suyun sıcaklığı ile su yüzeyinde bulunan havanın aynı sıcaklıkta tutulması sağlanır. Zira yavrular yüzeyden hava yutmaya başlayınca yüzeyden aldıkları hava soğuk olur ise, hastalarur ve ölürler. Bu dönemde akvaryuma biraz daha hava verilmelidir. Bu hava su yüzeyinde film halinde oluşabilecek zarın dağılmasını sağlayacaktır. Eğer hava verilmez ise yüzeyde oluşacak bir zar yavruların hava yutmalarını engeller ve bu da ölümlerin artmasına neden olur.

       Tüm bu çabalara rağmen bir kısım yavru ölebilir. Özellikle 3. haftada olgunlaşan labirentten sonra, bu organın çok hassas olması nedeni ile ölümler artabilir. Bu, yetiştiriciyi asla üzmemelidir. Çünkü elde kalanlar yetecektir. iyi bakılan yavrular 5-6 ayda normal vücut gelişmelerini tamamlar ve 1 yaşında iken en uygun boy ölçüsüne ulaşırlar. Olgun balıklar kurt ve kuru yemle beslenebilirler. Özellikle yumurtlama döneminde kuru yem yerler ise de gene lolarak beta'lar canlı yem ile beslenmesi gereken balıklar olarak tanınırlar.

      Porosphromemus deissneri
      Porospromemus deissneri

       Belontidae familyasına dahil  olan bu tür Sumatra ve Malezya orijinlidir. Su slcaklığl24-28 "C ve pH 5.6-7.2 arasında sulardan hoşlanırlar. 7.5 cm.'ye kadar büyüyebilmektedirler. insan eli altında üretimi yapılabilmektedir.

   CÜCE GROMİ (Trichopsis pumilus) 

Bu tür Cüce Gromi'ler Asya ve Afrika'nın yerli balığıdır. Ülkemize de ithal edilmiştir. Diğer balıkların çoğunluğunda olmayan ilginç bir özelliği de heyecanlandıkları zaman cıvıltıya benzer sesler çıkarmalarıdır. Sakin huylu ve çekingen karakterlidirler. Bu nedenle diğer balıklardan ayrı tutulmalarında yarar vardır. Akvaryumları bol miktarda bitkilendirilmelidir. Sıcak sulardan hoşlanırlar. 27-28 oC dolayları en iyisidir. Ortalama 2.5-3 cm. dolaylarında büyürler. 

      Canlı yem ve kuru yemleri de severek tüketirler. Renkleri çok güzel ve göz alıcıdır. Vücut üzerine serpiştirilmiş kırmızı ve yeşil benekciklere sahiptirler. 

Üretim için akvaryum sıcaklığı 30 °C'ye çıkartılır. Her türlü su koşullarına uyabildiklerinden üretim için pek fazla hazırlığa gerek yoktur. Eğer eşler birbirine alışmışlar ise kolayca yumurta verirler. Erkek yoğun bir şekilde çalışarak önce, köpükten bir yuva oluşturur. Erkek dişiyi devamlı olarak kovalayarak köpük altına çekmeye çalışır.
Erkek dişiyi vücudunu kıvırarak aniden kavrar. Bu sırada dişinin karın kısmı köpüğe dönük gelir. Bu anda bir miktar yumurta bırakılır ve aynı anda erkek tarafından yumurtalar döllenir. Diğer gromi türlerinde olduğu gibi erkek yere düşen yumurtaları toplar ve köpük içine yerleştirir. Yumurtlama bitince dişi akvaryumdan uzaklaştırılır. 50-60 kadar yumurta bırakılır ve bu yumurtalardan 30-36 saat sonra yavrular çıkar. Erkek tüm yavruların bakımını üzerine alır. Yumurtadan çıkan larvalar bir süre köpüğe asılı olarak kalırlar. Dördüncü haftada, larvaların labirenti gelişmeye başlar. Bu dönemde akvaryum kapağının örtülü olması ve su sıcaklığı ile akvaryum üzerindeki hava sıcaklığının aynı olmasına dikkat etmek lazımdır. 

      Çok küçük olan yavrular önce infusaria ve yumurta sarısı, daha sonra ise yeni yumurtadan çıkmış artemia larvaları ile beslenebilirler. Karga Gromi (Trichopsis vittotus) ve Tricnopsis schalleri) akvaryumlara alınan diğer türlerdir. 
    

Üst: Trichopsis vittalus

Orta: Trichopsis pumilis

Alt: DEV GROMİ (Osphronemus gorami)

 

       DEV GROMi ( Osphronemus gorami) 

       Osphronemidae familyasından olan bu balık zaman zaman ülkemize ithal edilmiştir. Malezya- Çin, Java ve Doğu Hindistan bölgelerinin balığıdır. 60-70 cm.'ye kadar büyüyebilirler. Tüm canlı ve kuru yemler ile beslenebilen bu balık kendi boyundaki diğer balıklar ile akvaryumlarda tutulabilirler. Küçük yaşta iken biraz kavgacıdırlar. Gelişmeleri çok hızlı olduğundan büyük akvaryumlar tercih edilmelidir. Su istekleri 20-30 "C su sıcaklığı ve 6.5-8.0 pH dır. insan eli altında üretilebilmektedir. 
 
 

Porospromemus deissneri