Site açılış tarihi: 27 kasım 2012
Geçen ayki Günlük ort. ziyaret: .. 174
Ay içinde en yüksek ziy sayısı: .242
Geçen ayki ziyaretçi sayısı: . 5234 (Mayıs 2023)
Toplam ziyaretçi sayısı: 852 224

Kitaplar » Su Ürünleri Yetiştiriciliği » Orkinos Yetiştiriciliği




     ORKİNOS YETİŞTİRİCİLİĞİ


      Orkinos yetiştiriciliği daha beş yıl önce tüm Akdeniz/de yeni başlamış ve o yıllarda bu verim sıfır düzeyinde iken 2002 yılı için 11.000 tonluk bir üretime ulaşılmıştır. Bu üretim düzeyi dünyada üretilen orkinos miktarının yarısından daha fazladır. Bu sonuç sektörün kısa sürede ne kadar fazla geliştiğini göstermektedir. 2002 yılı için tüm Avrupa/da faaliyette bulunan 15 dolayındaki, çiftliğin böyle yüksek bir verim düzeyine ulaşması tartışma konusu olan bir çok konuyu da gündeme getirmiştir. Bunların başında doğal stoklarda
yapılan aşırı avlamanın orkinos stoklarına zarar vereceği ve doğal dengenin bozulacağı düşüncesidir. Çünkü yıldan yıla yakalanan orkinosların azaldığı ve küçük yavruların yakalanmasına doğru bir eğilim artışı gözlemlenmektedir. Öyle ki yetiştirmeye karşı olan yüksek talebin bir altına hücum gibi çok hızlı olduğu ve doğal stoklara verilecek zararın onarılmasına olanak olmayacağı kaygısı vardır. Çünkü avcılık hedeflerin eskiden hemen pazarlanabilecek büyük balıklara doğru iken balıkların göç yolları izlenerek daha yavru iken avlanması doğa bilimcilerini ürkütmektedir. Bunun tek çaresi de yavru üretiminde sağlanabilecek gelişmeler olarak görülmekte ise de bu konuda olumlu bir gelişme gözlenmemektedir.

     Akdeniz/de Orkinos yetiştiriciliğinin ele alındığı başlıca ülkeler; İspanya, İtalya, Malta, Croatia, Fransa, Tunus, Türkiye ve Cezayir/dir. Bu ülkelere ait gemiler çiftliklerde kullanılacak orkinoslar için önemli av filolarına sahip iseler de bazı ülkeler bu konuda daha fazla avcılık yapmaktadırlar. Örneğin Fransa'nın İspanya/da yetiştirilen orkinosların %70/ini avlayarak bu ülkeye pazarladıkları kaydedilmektedir.

      Akdeniz ülkelerinde uygulanan orkinos yetiştiriciliğini tam bir yetiştiricilik olarak kabul edilmesi zor olmakla beraber gelecek için bazı çalışmaların tamamlanması ile gerçek bir yetiştiricilik haline dönüşmesi beklenen bir gelişmedir.

     Günümüzdeki orkinos yetiştiriciliğini Japonya'nın satın alma taleplerini yerine getirme amacıyla uygulamaya girdiğini söylemek mümkündür. Genel olarak Akdeniz de doğadan yakalanan orkinoslarda yağ içeriği talep edilen lezzet alışkanlığına karşı biraz daha az olduğu belirtilmektedir. Özellikle Japonya da sushi denilen ve çiğ olarak tüketilen orkinos etlerinin belirli bir yağ oranına sahip olması istenmektedir. Bu talep sonucudur ki Akdeniz de yakalanan her boydaki orkinoslar yakalandıktan sonar kafese alınmakta ve yaş yemlerle bir besiye tabi tutularak etteki yağ oranı yükseltilmektedir. Bu arada doğal olarak da önemli bir canlı ağırlık artışı sağlanmaktadır. Canlı ağırlıkta ki artış oranı yaklaşık olarak <}MO-50 arasındadır. Diğer bir ifade
ile 100 kg olarak ağa konulan bir ürün 140 kg olarak hasat edilmektedir. Beside kullanılan malzeme genel olarak Atlantikten avlanmış uskumru ve kalamar gibi gıdalardır.

 

     Mavi yüzgeçli orkinos Biyolojisi ve balıkçılığı:
     Mavi yüzgeçli Orkinos (Thunnus thynnus) Atlantik: ve Pasifik okyanusunda da bulunan bir türdür. 3 ın. boy ve 650 kg ağırlığa ulaşabilir. Her yıl binlerce km yol alarak besin peşinde koşar. Pelajik balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. 20 yıla kadar yaşayabilir ve 5-8 yaşlarında cinsel olgunluğa erişirler. Avcılık en çok Atlantik te kuzey Amerika kıyılarında, Akdeniz ve Kuzey Batı Afrika kıyılarında yapılır. Türkiye'nin 1999
da 1407 ton 2001 de ise 2000 ton orkinos avladığı belirtilmekte ve avcılık stoklarının gittikçe azaldığı ileri sürülmektedir.

     Dünyada akdeniz dışında da orkinos yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu ülkeler de mavi yüzgeçli orkinos yetiştiriciliği yapılan yerler Güney Afrika, Japonya ve Kanada'dır. Meksika da ise Thunnus obesus ve T aslbacares ( Yeşil yüzgeçli orkinos) türleride yetiştirmeye alınmaktadır.

 



Günümüzde orkinos yetiştiriciliği doğadan yakalanan balıkların besiye alınması şeklinde olmaktadır.

Açık denizlerde yapılan avcılık uzun yollar katedilerek ağ kafeslerde besiye alınır ve ülkemizdeki uygulamalarda bu şekildedir.

Son yıllarda Japonyada insan eli altında orkinos yavrusu üretiminde başarıya ulaşılmış bulunmaktadır

 
     Yetiştiriciilik
    
Orkinos yetiştiriciliği genel olarak avcılık yoluyla yakalanan balıkların kafeslere alınması ve bir süre beslenmesi şeklinde uygulanır.

     Orkinos avcılığı genel olarak çevirme ağlarıyla yapılır. Çevrilerek yakalanan balıklar özel bir şekilde dizayn edilmiş olan ağ kafeslere çevirme ağından bir ağ hol ile bu kafese geçmeleri sağlanır. Bu kafesler çok dikkatli ve ağır ağır (saatte 1-1,5 mil hızla) çekilerek avlanan balıklar besi kafeslerine getirilir ve aynı şekilde balıklar hiç ellenmeden taşıma kafesinden besi kafesine aktarırlar. Bu uzun ve zorlu bir çalışmadır

     Türkiye'de orkinos en fazla Mayıs ve Haziran aylarında avlanır. Çevre koşullarına göre geçmiş yıllarda Nisan ayı başlarında da av verdiği görülmüştür. Türkiye'nin güney bölgesi açıklarında ve 20-120 mil mesafelerde (özellikle Antalya açıkları 40-60 mil) avlanmaktadır.

     Orkinoslar çiftliklerde ağ kafeslere alındıktan sonra Japon şaşimi (Sashimi) pazarının talebine uygun titiz ve itina ile beslenirler. Burada amaç, pazar için geçerli en yüksek kondisyona ulaşmaktır. Kafeslerdeki besleme süresi 4-7 ay kadar sürer. Yem olarak genellikle ilk 3-5 ay sardalye ve en son 1-2 ay uskurnru ve ithal kalamar
verilir. Bu yemler daha çok Norveç gibi kuzey Avrupa ülkelerinden ithal edilmektedir. Yaş yemlerle 4-7 ay beslenen orkinoslar pazar taleplerine cevap verecek et kalitesine ulaşmış olurlar.

      Ülkemizde genel olarak 50 m. çapındaki kafesler kullanılmaktadır. Derinlik 20-25 m. arasında olmakta ise de 15 m.tde yeterli olabilmektedir. Kafeslerin kurulduğu yerlerdeki deniz derinliği yaklaşık 50-60 m. dolaylarındadır


    
HASAT

     Mayıs-Haziran aylarında kafeslerde stoklanan orkinoslar 4-7 ay beslendikten sonra Ekim- Aralık ayları arasında hasat edilirler. Bu mevsimde hem balıklar iyi kondisyon kazanmıştır hem de iyi pazar fiyatına ulaşmıştır. Avustralya gibi güney yarım küre ülkeleri Haziran-Eylül aylarında Japon pazarı için orkinos temin ettikleri halde Akdeniz ülkelerinin orkinos pazarına balık temini kışın başlangıç periyodudur.


     Hasat sonrası Orkinosların felç edilmesi, kanının akıtılması, donmuş sevkiyat ve bunun için fileto yapma ile bütün olarak sevkiyat için gerekli teknik işlemler yapılır.

     SONUÇ
     Orkinos yetiştiriciliği Akdeniz'de son yıllarda en hızlı gelişmiş olan bir yetiştiricilik koludur. Çevirme ağlarıyla yakalanan balıkların büyük bir çoğunluğu ağ kafeslerde besiye alınarak genel olarak Japonya'ya pazarlanmaktadır. Yetiştiriciliğin balıkçılık faaliyetlerini önemli derecede etkilediği açıktır. Bunun yanında bazı problemler yaratacağı da düşünülmektedir. Fakat girişimcilere önemli paralar kazandırdığı da bir gerçektir. Yalnız bu olumlu gidişin devamlı olamayacağı inancı da yaygındır. Bu nedenle kalıcı bir yetiştiricilik olabilmesi için önemli araştırmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Özetle;
      1- Yetiştiriciliğin aşırı avcılığa neden olması söz konusudur. Bu stoklara zarar verebilir.
      2-İlerideki sorunlara engelleme amacıyla her ülke avlanacak balık miktarı konusunda dikkatli olmalı ve ciddi şekilde kontrol mekanizması kurulmalıdır,
      3-Beslemede genel olarak insan gıdası olabilecek ürünler hıllauılmaktadır.•Bunun ilerideki sonuçlarının ne olabileceği iyi düşünülmelidir.. çünkü insan gıdası olmayacağı için avlanılmayan küçük balıkların bile avlanarak yem olarak kullanıldığı durumlar gözlenmiştir.
4-Bazı işletmelerin kıyılara çok yakın kurulması diğer deniz faaliyetleri, için kısıtlayıcı. bazı sorunlar yarattığı durumlar izlenmektedir..

5-0rkinoslara verileri yaş yemlerin ette yağ oranını arttırarak 'kaliteyi iyileştirme yararı yanında yemin ete dönüş oranının düşük olduğu ve kafeslerde denizi kirleten unsurların fazla olduğu belirtilmektedir.

6-0rkinos üretiminin çevreyi kirletmesi yanında yetiştirilen balıkların kirli ortamda bakımı sonucu ileride et kalitelerinde ne gibi etkiler yaratacağı ve Japon pazarının bunu nasıl karşılayacağı tam olarak bilinmemektedir.

7-Kıyl ötesi yapılan büyük ünitelerinde bazı bölgelerde diğer deniz ulaşımında bölgesel sorunlar yaratabildiği kaydedilmekte ve bu konuda İspanya ve Malta'da bazı sorunlar yaşandığı bildirilmektedir.

8-Sonuç olarak yukarıda sayılan konulardaki sorunların her zaman dikkate alınarak devletlerin daima dikkatli olması ve kurulacak işletmeler için her türlü sorunu dikkate alarak projelendirilme yapılması önemli konuların başında gelmektedir.
 




Üst: 95 metre çap ve 18 metre derinlikte hazırlanan bu orkinos kafesi , çapı 65 cm olan plastık borular ile yüzdürülmektedir

Alt: Kafeslerden orkinos hasadı

      Yavru yetiştiriciliği:
     Orkinos besi yetiştiriciliği son yıllarda uygulanabilir ve yöntem olarak ortaya konulmasıyla birlikte yavru üretimi konusundaki çalışmalara da hız verilmiştir. Son otuz yılda bu konuda yapılmış ve yapılmakta olan çalışmalar ile başarılı bir şekilde larva yetiştiriciliğine başlanılabileceği düşünülmektedir. Doğadan balık yakalayarak devam edecek yetiştiricilikte doğaya bağlı kalınması yetiştiricilik bakımından daima bir risk
olarak bakılmaktadır. Çevrecilerin yapılan yetiştiricilik üzerinde çok büyük kaygıları bulunmaktadır. Çünkü yıldan yıla Akdeniz'de yakalanan orkinosların boyca küçülmeye başladığı izlenmektedir. Çünkü kafeslere konulmak üzere orkinos avlamaya çıkan tekneler daha uzaklara giderek ve orkinosların göç yollarını izleyerek avlanacak yavru miktarını en üst düzeye çıkarma eğilimindedirler. Bu durum ileriki yıllar için büyük bir tehlike olarak görülmektedir. Bu nedenledir ki yavru üretimi üzerinde başarılı olunduğu taktirde yetiştiriciliğin geleceği garantiye alınacağı gibi arkinos avcılığı eski dönemine dönerek doğal avcılık ve doğal kaynaklar korunmuş olacaktır. Son yıllarda bir çok yeni türün yetiştiriciliğe alınması orkinos konusundaki çalışmalarda da yakın bir gelecekte başarıya ulaşabileceği beklenmektedir. Bu konuda daha 15 -20 yıl önce yetiştiricilikte bir çok sorun olan çipura, levrek ve kalkan gibi bir çok türde larva yetiştiricilik sorunları çözülmüş ve uygulamalar pratiğe aktarılmış bulunmaktadır.


     Japonya'da Kinki Üniversitesinde yapılan bir dizi çalışmalar sonucu 2002 yılı itibariyle insan eli altında yumurtadan çıkarılmış ve büyütülmüş orkinos balıklarının bu kitabın basıma hazırlandığı 2004 yılında 100. kg ağırlığa ulaşmış olduğu kaydedilerek çalışmaların yakın bir gelecekte pratiğe aktarılabileceği bildirilmiştir. Bu üniversitede doğadan yakalanmış orkinoslardan elde edilen yumurtalardan larva üretilerek başarıya ulaşılmıştır. Bu neticeye, 30 yıllık bir deneme yanılma sonucu ve bir çok başarısız, başarılı ve ya az başarılı çalışmalar sonucunda ulaşıldığı belirtilmektedir. '

     2012 yılı itibarı ile Japonyadaki çalışmaların başarı ile uygulamaya aktarıldığı bildirilmektedir. Bu tür yavru üretim çalışmalarım ülkemizdede yapılamsı en büyük dileğimizdir.

 



Endonezya da Thunnus albacerus yetiştiriciliğinin çok başarılı olarak yapıldığı kaydedilmektedir. Orkinoslar yetiştiriciliği yapılan en büyük balık türüdür

var _gaq = _gaq || []; _gaq.push(['_setAccount', 'UA-36728592-1']); _gaq.push(['_trackPageview']); (function() { var ga = document.createElement('script'); ga.type = 'text/javascript'; ga.async = true; ga.src = ('https:' == document.location.protocol ? 'https://ssl' : 'http://www') + '.google-analytics.com/ga.js'; var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(ga, s); })(); -->